ภาษาอีสานทั้งหมด 6866 - 6875 จาก 17431
-
ผีปอบ
แปลว่า : ผีปอบมีหลายจำพวก มีปอบเชื้อ เกิดจากญาติพี่น้องเคยเป็นปอบมาก่อน เมื่อตายไปปอบของคนที่ตายจะไปสิงอยู่กับญาติพี่น้อง ปอบมนต์ เกิดจากคนที่เรียนมนต์ศักดิ์สิทธิ์ เช่น มนต์ทอบหนัง บังฟัน บิดใส้ มนต์หีใหญ่ มนต์โคยใหญ่ มนต์คง มนต์เสน่ห์ เมื่อเรียนมาแล้วไม่ปฏิบัติตามที่ครูสอน มนต์ที่เรียนมาจะกลายเป็นผี กินคนอื่นไม่ได้ก็กินตนเอง. -
ผีป่า
แปลว่า : ผีเฝ้าป่า ป่าจะเป็นป่าเล็กหรือป่าใหญ่จะต้องมีผีเฝ้ารักษา ถ้าไม่มีผีคนจะมาทำลายป่าและสัตว์ป่า อย่างว่า เมื่อนั้นสองเล็งแล้วยินกลัวเกรงโทษ เยียวว่าผีป่าต้อนตันหน้าล่อลวง (สังข์). -
ผีปู่ย่าตายาย
แปลว่า : ปู่ย่าตายายที่ตายไปแล้วคนโบราณเรียก ผีเชื้อ ผีบรรพบุรุษ ผีด้ำ ก็ว่า คนอีสานทำบุญเข้าสาก เข้าประดับดินแต่ละปี ก็ทำเพื่อผีจำพวกนี้ หรือทำหอ ปลูกโฮงไว้ในป่า มอบป่าพร้อมสัตว์ป่าให้ดูแลรักษา ถึงกำหนดในแต่ละปีก็จะทำอาหารคาวหวานไปเลี้ยง เรียกว่า เลี้ยงผีปู่ตา. -
ผีเป้า
แปลว่า : ผีกระสือ เรียก ผีเป้า มี ๓ ชนิด ผีเป้าคน คนที่ยังมีชีวิตชอบกินของดิบมีกบและเขียดเป็นต้น มักหาของดิบในเวลากลางคืน ผีเป้าผี ได้แก่คนที่เคยเป็นเป้ามาแล้วเวลาตายไปเกิดเป็นผี เป้าผีนี้ดุร้าย ทำอันตรายแก่คนจนถึงตาย ผีเป้าหว้าน ได้แก่หว้านศักดิ์สิทธิ์ เช่น ว่านกระจาย ว่านสามพันตึง ว่านจำพวกนี้เชื่อว่าอยู่ยงคงกระพัน ถ้าเจ้าของเลี้ยงก็ไม่เป็นไร หากไม่เลี้ยงมันจะไปหากินเอง จำพวกกบและเขียด หากไม่มีอาจกินเลือดคนได้. -
ผีเผด
แปลว่า : เปรตเป็นผีจำพวกหนึ่ง เรียก ผีเผด ผีเผดไม่หลอกคน เมื่อต้องการอะไรจะแสดงตัวให้ปรากฏ เมื่อได้สิ่งของแล้วก็จะหายไป ส่วนใหญ่จะปรากฏแก่ญาติ เมื่อได้ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ ผีเผดก็จะไม่ปรากฏตัวอีก อย่างว่า ดูราชายโทนเถ้ายักโขผีเผด มึงหากกดวาทเว้ามีได้เวทนาท่านเอย (สังข์). -
ผีพราย
แปลว่า : ผีจำพวกหนึ่ง จำแลงกายเป็นเหมือนนกเค้า ถ้าเรือนใดมีหญิงคลอดผีพรายนี้จะบินมารอกินเลือดที่คลอด คนโบราณจึงต้องนอนเฝ้าถ้าลูกหลานคลอดลูก อย่างว่า ผ่อเห็นเดือนด่วนแจ้งพ้นพุ่งเขาเขียว พุ้นเยอ ฉายาเฮียงฮ่มดอยดาวซ้าย เหนเหนฮ้องแกวแกวกอระวีก พรายป่าเป้ายูงผู้ส่งเสียง (สังข์). -
ผีพึ้ม
แปลว่า : ผีเฝ้าภูเขา ภูเขาใหญ่มักมีของมีค่า เช่น แร่เงิน แร่ทอง แร่เหล็ก เพชร พลอย ถ้าปล่อยไว้ไม่มีคนรักษาสิ่งของเหล่านั้นก็จะหมดไป เจ้าป่าจึงให้ผีป่ามาดูแลรักษา ผีที่ตั้งนี้ชื่อ ผีพึ้ม คือผีเฝ้าภูเขา ใครมาขุดค้นทำลายของเหล่านั้นก็จะถูกผีพึ้มทำร้ายได้. -
ผีโพรง
แปลว่า : ผีโพรงเป็นผีจำพวกชอบกินของดิบเหมือนผีเป้า ชอบหากินของดิบในเวลากลางคืน. -
ผีฟ้า
แปลว่า : ผีจำพวกเทวดาเรียก ผีฟ้า ผีแถน ก็ว่า เทวดามี ๓ จำพวก คือ พระราชามหากษัตริย์เรียก สมมุติเทวดา เทวดาโดยกำเนิดคือพวกเกิดมาเป็นเทวดาโดยตรง ไม่ต้องเกิดในท้องของแม่ เรียก อุบัติเทวดา แยกเป็นหลายประเภท เช่น พวกเฝ้าต้นไม้เรียก รุกขเทวดา เฝ้าพื้นดินเรียก ภุมมเทวดา เฝ้าภูเขาเรียก บรรพตเทวดา พระอรหันต์ก็เป็นเทวดาเรียกว่า วิสุทธิเทวดา. -
ผีเมือง
แปลว่า : ผีรักษาเมือง เข้าพ่อหลักเมืองหรือบุคคลที่มาสร้างบ้านแปลงเมือง เรียก ผีเมือง อย่างว่า เมื่อนั้นผีเมืองย้านยักโขขามเดช เลยเล่าละหน่อแก้วกลางห้องพ่ายพัง (สังข์).