ภาษาอีสานทั้งหมด 7921 - 7930 จาก 17431
-
แม่ย่างม้าห้อ
แปลว่า : แม่ที่ใจเร็ว จะทำอะไรไม่ใช้สติปัญญาพิจารณาต้นสายปลายเหตุ มักจะตัดสินใจทำลงไปเปรียบเสมือนม้า จะไปไหนมาไหนก็วิ่งไป เข้าในลักษณะของขี้ข้า อย่างว่า ผู้ดีย่างช้า ขี้ข้าย่างไว (ภาษิต) แม่ชนิดนี้เรียก แม่ย่างม้าห้อ. -
แม่เย้าแม่เฮือน
แปลว่า : หญิงผู้ปกครองเรือนให้คนภายในเรือนอยู่เย็นเป็นสุข มีความสามัคคีพร้อมเพรียงเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน เรียก แม่เย้าแม่เฮือน แม่ย้าว ก็ว่า. -
แม่เลาะขอบฮั้ว
แปลว่า : แม่เจ้าชู้เห็นผู้ชายเดินผ่านไปผ่านมา จะร้องเรียกให้กินเข้าเซาเฮือน พูดเกี้ยวพาราสีหยิกหยอกเหมือนชายหนุ่มหญิงสาว แม่ชนิดนี้เรียก แม่เลาะขอบฮั้ว. -
แม่เลี้ยง
แปลว่า : หญิงที่เอาลูกของคนอื่นมาเลี้ยง รักและเอ็นดูเหมือนลูกเกิดในอกของตน ทำหน้าที่ของแม่โดยสมบูรณ์แบบเรียก แม่เลี้ยง. -
แม่หม้าย
แปลว่า : หญิงที่ผัวตายจาก เรียก แม่หม้าย อย่างว่า ท้าวกอดอุ้มเอาแทบเทียมฮัก ชมแพงศรีลูบเลิงเลาอ้วน หลายนางท้วงทูลคดีห้ามแก่ นางนี้เป็นแม่หม้ายใจฮ้ายอย่าชม เจ้าเอย (สังข์). -
แม่เหล็ก
แปลว่า : แร่ชนิดหนึ่งที่ดูดเห,้กได้เรียก แม่เหล็ก อีกอย่างหนึ่ง เพศตรงกันข้ามก็เปรียบเสมือนแม่เหล็ก สามารถดึงดูดเอาฝ่ายตรงข้ามได้ เรียก แม่เหล็ก. -
แม่ฮัก
แปลว่า : หญิงที่รักลูกของคนอื่นเหมือนลูกของตน มีอะไรก็แจกแบ่งให้ แต่ไม่รับเอามาเลี้ยงไว้ในเรือน เพียงให้ความช่วยเหลือเกื้อกูลเท่านั้น เรียก แม่ฮัก แม่หอม ก็ว่า. -
แม่ฮ้าง
แปลว่า : หญิงที่ผัวทิ้งหรือผัวอย่าร้างไป เรียก แม่ฮ้าง อย่างว่า แม่ฮ้างนี้หายากนานพบ ใผผู้ทำบุญหลายจึ่งหวนเห็นพ้อ ใผผู้ทำบุญน้อยกลายหนีฮ้อยส่วน พี่นี้ปรารถนาพบพ้อแนวฮ้างคุขี้ยาง (ผญา). -
แม่แฮง
แปลว่า : เหล็กหรือไม้สำหรับงัดหรือยกของหนัก เรียก แม่แฮง อีกอย่างหนึ่ง เพศตรงกันข้ามก็เป็นแม่แรงถ้ามีอยู่ในกิจการใดถ้าใช้ให้เป็นก็เป็นประโยชน์อย่างมหาศาล ถ้าตรงกันข้ามก็ทำให้ย่อยยับสิ้นดี. -
แมง
แปลว่า : เป็นแผล ไม่บริสุทธิ์ เช่น ไม้ไผ่ที่ถูกแมงหยอดเจาะ เรียก ไม้แมง ไม้กำแพ้ง ก็ว่า อย่างว่า ไม้กำแพ้งแมงข้อส่องบ่เห็น (กลอน) ชายหญิงที่เสียความบริสุทธิ์ก่อนแต่งงาน เรียก บ่าวแมง สาวแมง.