ภาษาอีสานทั้งหมด 9051 - 9060 จาก 17431

  • สมร
    แปลว่า : นางงามซึ่งเป็นที่รัก (ส.) อย่างว่า ก็หากทัวระคีกสร้อยสมรมิ่งมาไกล (ผาแดง).
  • สมสร้าง
    แปลว่า : ทำร่วมกัน ทำบุญร่วมกัน อย่างว่า บูฮาณถือฮ่วมมาสมสร้าง (กาไก).
  • สมสู่
    แปลว่า : อยู่ร่วมกันอย่างผัวเมีย อย่างว่า สาวสมสู้หลายแซงเชิงต่าง (กาไก).
  • สมอง
    แปลว่า : เรียกส่วนที่อยู่ภายในกระโหลกศรีษะ มีลักษณะนุ่มๆ หยุ่นๆ เป็นลูกคลื่นเป็นที่รวมประสาทให้เกิดความรู้สึก เรียก สมอง มันสมอง ขมอง ก็ว่า อย่างว่า คึดลูกเจ้าตามท้าวคั่งขมอง (กา).
  • สมังคี
    แปลว่า : ประกอบด้วย พร้อมเพรียงด้วย (ป.).
  • สมา
    แปลว่า : ขมา ขอขมา คือขอโทษ ขอขมาลาโทษ ขอสมาลาโทษ ก็ว่า ขอรับที่จะไม่ทำอีก.
  • สมาทาน
    แปลว่า : การถือเอารับเอาเป็นข้อปฏิบัติ เช่น สมาทานศีล อย่างว่า เมื่อนั้นอรใหม่หน้าน้อยนาฏลางลุน รางก็สมาทานศีลพร่ำภาวนาพร้อม แล้วจิ่งอธิษฐานน้อมเถิงองค์อินทิราช ขอหน่อฟ้าบุญกว้างเกิดดอม แด่ถ้อน (สังข์).
  • สมิง
    แปลว่า : ชื่อเสือชนิดหนึ่ง แต่เดิมเป็นคนแต่กลายเป็นเสือเพราะวิชาอาคม เสือสมิงนี้ร้ายกาจนัก กินคนและสัตว์ที่ขวางหน้า ตำแหน่งขุนนางผู้ใหญ่ฝ่ายมอญก็เรียก สมิง สมิงพราย น. เจ้าผี.
  • สมุจเฉทปหาน
    แปลว่า : การละกิเลสได้ขาด.
  • สมุททา
    แปลว่า : ทะเลลึก อย่างว่า หลายนครค้ายสมุททาท้าวต่าง เกรงแก่นแก้วสกุลกว้างทอดทอง (สังข์) (ป.).