ภาษาอีสานหมวด "ข" 511 - 520 จาก 970
-
ขูลู
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง เรียก ต้นขูลู คู่กับต้นนางอั้ว ต้นไม้สองชนิดนี้เกิดไม่ห่างกัน มีลักษณะคล้ายหน้าคน ต้นหนึ่งมีสายห้อยลงมาคล้ายหน้าคน ต้นหนึ่งมีสายห้อยลงมาคล้ายเชือก อีกต้นหนึ่งดุจเอามือถือดาบ เป็นต้นไม้มีดอกทั้งสอง มีกลิ่นหอมตอนหัวค่ำ . -
ขู้หลู้
แปลว่า : ใหญ่และสั้น ท่อนไม้ที่ใหญ่และสั้น เรียก สั้นขู้หลู้ อย่างว่า สั้นขู้หลู้บุป่าหนีเสียง น้อยน้อยยาวยาวไต่ฮาวมาหนี้ (ภาษิต). -
เข
แปลว่า : ตาเหล่ คนตาเหล่เรียก ตาเข. -
เข้
แปลว่า : เหไป, เฮโลไป กลุ่มคนที่เฮโลไป เรียก เข้ไปเข้มา โห้ ก็ว่า. -
เขก
แปลว่า : โขก, สับ เช่น งอมือเข้าแล้วเคาะลงบนศรีษะ เรียก เขกหัว เขกหมากกอก ก็ว่า. -
เขกเหยก
แปลว่า : คนที่มีลักษณะสูงกว่าปกติเรียก สูงเขกเหยก โขกโหยกเขกเหยก ก็ว่า. -
เข็ง
แปลว่า : ปลาหมอ ชื่อปลาเกล็ดชนิดหนึ่งเรียก ปลาเข็ง อย่างว่า เฮียนนี้คือดั่งปลาเข็งข้อนหนองนาน้ำเขินขาด ฝนบ่มาโผดให้ชิตายแล้งแดดเผา คึดต่อดอกขัดเค้าบานอยู่กลางดง คึดต่อเครือพายสงเล่าบ่มีล่ำเกี้ยว (ผญา). -
เข้ง
แปลว่า : ชื่อขนมชนิดหนึ่ง เรียก เข้าหนมเข้ง อย่างว่า เข้าหนมเข้งเข้าหนมตาควายกินยามสวยมันบ่อยากเข้า (บ.). -
เข้ง
แปลว่า : ชื่อภาชนะสานด้วยติวไม้ไผ่สำหรับขนดิน ขนทราย ขนอิฐ และสิ่งของต่างๆ. -
เข็ญ
แปลว่า : ความยาก, ความลำบาก, ลางร้าย สิ่งที่นำความยุ่งยากลำบากใจมาให้ เรียก เข็ญ อย่างว่า อันหนึ่งยาลอนเลี้ยงคนโจรบาป ลักเพื่อนข้องเข็ญฮ้ายฮ่วมเฮือนลูกเอย (สังข์).