ภาษาอีสานหมวด "จ" 261 - 270 จาก 719

  • จิต
    แปลว่า : ใจ (ป.) อย่างว่า อันหนึ่งยาลอนเลี้ยงคนโจรใจบาป ลักเพื่อนข้องเข็ญฮ้ายฮ่วมเฮือนลูกเอย (สังข์) คึดฮุ่งฮู้ใจบ่าศวงจิต มิคาว่าเวรจำจรจากเฮือนเฮฮ้าง ดีแต่ลมออนต้องสวนทองหน้าต่าง พื้นโลกกว้างมัวมืดอนธการ (ฮุ่ง).
  • จินจิก
    แปลว่า : หญิงที่มีผมสีแดงเป็นจอมขึ้นบนหัว เรียก จินจิกเกล้า อย่างว่า ญิงใดจินจิกเกล้าผมแดงทางหน้าผาก ญิงผู้นั้นแฮงม้างศาสนา (คำสอน).
  • จินดา
    แปลว่า : ความคิด ความนึก อย่างว่า เฮียมหากจินดาตั้งประสงค์แปลงปุนวาท ไว้แต่เหน้าเฮียนฮู้ฮ่มเพิง (กลอน).
  • จินดามณี
    แปลว่า : แก้วมีค่า แก้วที่ให้สำเร็จความคิดความปรารถนา เรียก แก้วจินดามณี อย่างว่า มณีโชแก้วจินดาอันประเสริฐ บ่มีคำห่อหุ้มมณีแก้วก็เล่าจาง (กลอน).
  • จิบ
    แปลว่า : นกกระจิบ ชื่อนกตัวเล็กๆ จำพวกหนึ่ง มีหลายชนิด เช่น นกจิบโจกโตตัวใหญ่ขายาว นกจิบเฟืองอกสีเหลืองตัวเล็กกว่า หากินตามท้องนา นกจิบงวงตัวสีดำ ปากยาวโง้งชอบกินน้ำหวานในเกษรดอกไม้ นกจิบขี้หมาตัวเล็กสีดำปนเทา หากินตัวหนอนตามพุ่มไม้เล็ก.
  • จิบ
    แปลว่า : เครื่องมือจับปลาชนิดหนึ่ง ทำเป็นนั่งร้านในแม่น้ำใหญ่เช่น แม่น้ำชีหรือแม่น้ำมูล เวลานั่งดักใช้เวลากลางคืน ขณะนั่งร้านเรียก อยู่จิบ.
  • จิบ
    แปลว่า : รอบ มิด เช่น ตอกให้มิด เรียก ตอกให้จิบ ล้อมรั้วรอบ เรียก ล้อมฮั้วจิบ.
  • จิบ
    แปลว่า : ลิ้ม ชิม ชิมเรียก จิบ ดื่มน้ำทีละน้อยเรียก จิบน้ำ กินเหล้าทีละน้อยเรียก จิบเหล้า.
  • จิปิดจิปี่
    แปลว่า : เล็กๆ น้อยๆ เช่นสิ่งของหลายอย่างแต่ละอย่างมีอย่างละเล็กละน้อย เรียก จิปิดจิปี่.
  • จิ่ม
    แปลว่า : ใกล้ ใกล้แม่น้ำเรียก จิ่มชล ใกล้คนรักเรียก จิ่มเฮียม ใกล้สายน้ำเรียก จิ่มกระแส อย่างว่า ค้อมว่าแล้วขัดกระบี่ดวงแสง แยงนครเป็งจาลจิ่มกระแสแสนท้าง หลิงดูพร้าวตาวตาลเขียวทุ่ม โซมโว่เถ้าเห็นแล้วมาบทวง (สังข์).