ภาษาอีสานหมวด "ห" 111 - 120 จาก 1363
-
หญ้อ
แปลว่า : ย่อ ย่น ทำให้สั้น เช่น ย่นระยะทางที่ยาวให้สั้น อย่างว่า พี่นี้ว่าอยากหญ้อแม่น้ำให้เป็นแผ่นดินเดียว คราวสองคืนสามคืนอยากหญ้อเป็นคราวมื้อ (ผญา) คนโบราณอีสานที่มีชื่อเสียงในเรื่องย่อแผ่นดินนี้ก็มี เช่น สำเร็จลุน ท่านเป็นพระเถระผู้ใหญ่ มีคนเล่าให้ฟังว่าท่านไปบิณฑบาตในที่ไกลๆ แล้วกลับไปฉันจังหันที่วัดของท่าน ท่านจะสำเร็จธรรมชั้นไหนไม่ทราบ. -
หญอง
แปลว่า : หงิก งอ ผมที่หงิกหรืองอ เรียก ผมหญอง หยอง ก็ว่า อย่างว่า ติบ่อนใดติอ้ายบ่อนใด หรือเจ้าติว่าอ้ายหัวหยอง ตั้งแต่ไก่อี่ยองแม่เจ้ากะยังเลี้ยง (บ.). -
หญา
แปลว่า : ระคาย สาก ไม่เรียบ เช่น ปั้นข้าวเหนียวแล้วไม่ล้างมือ เรียก มือหญา. -
หญ้า
แปลว่า : พืชที่เกิดตามพื้นดินจำพวกหนึ่ง มีหลายชนิด. -
หญ้ากับแก้
แปลว่า : หญ้าที่มีลักษณะคล้ายกับแก้ (ตีนตุ๊กแก) เรียก หญ้ากับแก้. -
หญ้าขน
แปลว่า : หญ้าที่มีลักษณะเป็นขนอ่อนๆ ควายไม่ชอบกิน เรียก หญ้าขน. -
หญ้าขัดมอน
แปลว่า : หญ้าที่เกิดขึ้นตามสวนหม่อน มีสองชนิดคือขัดมอนผู้ ขัดมอนแม่ หญ้านี้เกิดขึ้น ณ ที่ใดทำให้ที่นั้นรกร้างว่างเปล่า ขัดขวางความงอกงามของพืชอื่น ผู้ที่ให้ชื่อหญ้านี้ว่า หญ้าขัดมอน จึงเหมาะสมดีนัก ที่มันขัดมากที่สุดคือขัดกับต้นมอน. -
หญ้าคา
แปลว่า : หญ้าที่ใบบางแข็งและคม เรียก หญ้าคา เกิดขึ้น ณ ที่ใดหญ้าอื่นไม่ติดหมดคาหมด เรียก หญ้าคา. -
หญ้าเครือไผ่
แปลว่า : เป็นหญ้าเถาใบคล้ายใบไผ่ วัวควายชอบกิน เรียก หญ้าเครือไผ่. -
หญ้าบ้งหาน
แปลว่า : หญ้าที่มีใบมนๆ มีจุดแดงๆ ตามใบ เวลาถูกต้องกายจะมีอาการคันเหมือนถูกสัตว์กัดต่อย เรียก หญ้าบ้งหาน.