ภาษาอีสานหมวด "ห" 121 - 130 จาก 1363
-
หญ้าบ้านฮ้าง
แปลว่า : หญ้าสาบเสือ โบราณเรียก หญ้าบ้านฮ้าง เกิด ณ ที่ใดทำให้ที่นั้นรกร้างว่างเปล่า เรียก หญ้าเมืองฮุ่ง ก็มี ที่เรียกหญ้าเมืองฮุ่งนี้ก็น่าจะถูก ถ้านำหญ้านี้ไปใช้ให้เป็นประโยชน์ เช่น นำเอาทำยาแก้บาดแผล และทำเป็นไม้อัด หญ้านี้มีมากพอที่จะนำมาป้อนโรงงานได้ ถ้าทำเป็นไม้อัดได้ก็ช่วยให้มีรายได้เพิ่มขึ้นเป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติอีกทางหนึ่งด้วย. -
หญ้าหัวหงอก
แปลว่า : หญ้าที่มีดอกขาวกลมๆ สูงประมาณหนึ่งศอก ชอบเกิดตามที่นารกร้าง เรียก หญ้าหัวหงอก. -
หญ้าแห้วหมู
แปลว่า : หญ้าที่ใบเขียวอ่อนๆ เกิดอยู่ตามพื้นดินที่ชุ่มชื้น หญ้านี้เป็นอาหารของหมู เรียก หญ้าแห้วหมู เป็นหญ้าที่มีประโยชน์ต่อวงการแพทย์แผนโบราณ ใช้แก้โรคได้หลายชนิด. -
หญิดหญิด
แปลว่า : อาการคันนิดๆ เรียก คันหญิดหญิด เช่น คันเพราะเหากัด. -
หญิบ
แปลว่า : เย็บ เย็บผ้า เรียก หญิบผ้า เย็บเสื้อ เรียก หญิบเสื้อ อย่างว่า แม่เจ้าหญิบแส่วผ้าดาไว้ห่มนอนเจ้าแล้ว (ขุนทึง). -
หด
แปลว่า : ร่นเข้า สั้นเข้า เช่น คอสั้น เรียก คอหด แขนสั้น เรียก แขนหด ขาสั้น เรียก ขาหด. -
หด
แปลว่า : สรงน้ำ รดน้ำ สรงน้ำพระสงฆ์ เรียก หดสรง รดน้ำต้นไม้ เรียก หดต้นไม้ รดน้ำผัก เรียก หดผัก อย่างว่า หดสืบสร้างพะลานกว้างนั่งปอง (กาไก). -
หทย
แปลว่า : หัวใจ ใจ (ป. หทย ส. หฺฤทย) หทัย หือระทัย ก็ว่า อย่างว่า ภูมีท้าวหือระทัยฮักยิ่ง ทอมลูกแก้วถนอมไว้บ่ไล (กา). -
หน
แปลว่า : ทาง ทิศ เช่น ทางเหนือเรียก หนเหนือ ทิศใต้ เรียก หนใต้ อย่างว่า ค้อมฮ่ำแล้วลาราชปรางค์ทอง ฮวายมนต์โอมแอ่วโพยมยังฟ้า แยงหนท้องกะไดทองเทวราช พ้นกลีบฟ้าเขียวดั้นดุ่งเถิง (สังข์). -
หน
แปลว่า : ถอย กลับ เช่น ทำไม่ถอย เรียก เฮ็ดบ่หน รบไม่ถอย เรียก สู่บ่หน อย่างว่า พร้อมพวกสู้บาท้าวบ่หน (หน้าผาก).