ภาษาอีสานหมวด "อ" 141 - 150 จาก 995
-
โอ
แปลว่า : เป็นคำเปล่งออกมาเมื่อคิดออกบอกได้ ว่า โอแม่นแล้ว. -
โอ่
แปลว่า : เป็นคำขึ้นต้นก่อนจะลำหรือเซิ้ง อย่างว่า โอ่เฮาโอ่พวกฟ้อนเฮาโอ่ มาฮอดนี้เถิงที่เฮือนใผ เฮือนผู้ใดหลังใหญ่อาดหลาด บ่ได้บาทหลานน้อยบ่หนี เจ้าผู้ทุกข์ทานมาอย่าหน เจ้าผู้จนทานมาอย่าขาด อย่าได้ขาดในเรื่องกินทาน ศิลแลทานแห่หลังบังหน้า พวกแม่ป้าเฮือนอื่นกะมี เป็นเศรษฐีบ่อยากทานพอเฟื้อง หรือชิเตื้องขึ้นฮอดสลึง ทานตำลึงให้เลาได้แปดบาท (กลอน). -
อภิสิทธิ์
แปลว่า : สิทธินอกเหนือขอบเขต สิทธิเหนือกฎหมายหรือระเบียบที่วางไว้ สิทธิที่ได้รับนอกเหนือไปจากกฎหรือระเบียบที่วางไว้ (ป. ส.). -
อม
แปลว่า : สู่ขอ ไปสู่ขอสาวเรียก ไปอม ไปโอม ก็ว่า อย่างว่า บัดนี้บาคราญใช้เฮามาอมอ่อน (กา) คำกือกองแอ่วอมเอาน้อย (สังข์). -
อม
แปลว่า : เอาสิ่งของใส่ปากแล้วหุบปากไว้ไม่กลืนลงไป เรียก อม เช่น อมเข้า อมน้ำ อมเหมี้ยง อมหมาก อมพลู อย่างว่า บางพ่องนีรมิตตั้งตนสูงสามโยชน์ อมหมู่ช้างตางเหมี้ยงซูบสาม บางพ่องมายกือกั้งกลางหาวมัวมืด เสียงโห่ฮ้องคือฟ้าลั่นเนือง (สังข์). -
อ่ม
แปลว่า : สู่ขอ ไปสู่ขอสาว เรียก อ่ม อย่างว่า เขาเล่าแหข่าวชั้นเชียงเทศทางจีน โฉมพราวพรายลูกแมนเมืองกว้าง มวลสินสร้อยเงินคำกองกาด พ่อมันต้านฮ่างไว้พันช้างอ่มนาง (ฮุ่ง). -
อ่ม
แปลว่า : อด กลั้น อย่างว่า ให้ค่อยทำเพียรเว้นปาปังการบาป อดอ่มไว้ยาได้ฮ่าวทำ (สังข์). -
อ่ม
แปลว่า : อัง อย่างว่า มีใช่อันห่อนน้าวในปากอมเอา อวนนั้น ยังไป่เพิงพอแขวนขอดเคียนคอไว้ เทื่อนี้ปาปังเปลื้องเบียนเสียใสจาก กันแล้ว มโนพี่เพี้ยงไฟเอ้าอ่มขาง ขืนเอย (สังข์). -
อ้ม
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้พุ่มชนิดหนึ่ง ใบหอมคล้ายใบเนียม แต่ใบใหญ่กว่า ใช้นึ่งมีกลิ่นหอม ใช้อบผ้าหรือเหน็บหู อย่างว่า อ้มเอยอ้มอย่าให้พี่นี้จ่มนำหลาย จนลืมแลงลืมงายจ่อยโซโตล้า (กลอน) ป๋าสวนอ้มหนีไปชมหม้อปลาแดก ป๋าเล้าเข้าไว้หนีไปซ้นป่ากลอย (ผญา). -
อ้ม
แปลว่า : ชมด ชมดเรียก เหนอ้ม เหนอ้มเวลามันวิ่งผ่านหน้าไปจะมีกลิ่นหอมเหมือนอ้ม (พืช) อย่างว่า ผ่อดูซว่าซว่าพร้อมพันส่ำแสนสัตว์ สักกุณานกฮอกหอนเหนอ้ม บาหากโอยทานแท้ยายปันเป็นคู่สัตว์สิ่งเค้าคณาพร้อมเพิ่งบุญ (สังข์).