ภาษาอีสานหมวด "อ" 151 - 160 จาก 995
-
อย่า
แปลว่า : คำประกอบกิริยาบอกความห้าม หรือไม่ยอมให้ทำการต่างๆ อย่างว่า อย่าซื้อควายยามนา อย่าซื้อผ้ายามหนาว, อย่าไว้ใจทาง อย่าวางใจคน มันจนใจโต (ภาษิต) อย่าฟังความเบา อย่าเอาความง่าย (ภาษิต). -
อยาก
แปลว่า : ปรารถนา ประสงค์ ต้องการ ใคร่ หิวกระหาย อย่างว่า อยากกินหลายได้กินท่อก้อย อยากกินน้อยได้กินท่อโป้มือ (ภาษิต) อยากทุกข์ให้เป็นนายคย อยากสาละวนให้เอาเมียแม่น้อย อยากให้เขาป้อยให้ขี้ใส่หนทาง (ภาษิต) อยากฮู้อย่านอนหลับ อยากเห็นให้ไปเที่ยว เสี่ยวฮักให้ไปหา (เสียว). -
อยู่
แปลว่า : พัก อาสัย ยัง มี ยังมีชีวิต คงที่ ไม่ไปจากที่ อย่างว่า อยู่ใกล้เกลือกินดั่ง อยู่ใกล้ครั่งย้อมครั่งบ่แดง นอนสะแคงกอดสาวบ่อุ่น สวดจุ้มบุ้มมืองุ้มบ่เถิง (ภาษิต) อยู่บ่านเพิ่นอย่าดูดาย ปั้นฮูปงัวฮูปควายให้ลูกเพิ่นเหล้น (ภาษิต). -
อรควร
แปลว่า : สวย งาม อย่างว่า ชาดชาดพร้อมเจ้าพี่ชมงัน อรควรคีงฮาบงามขาวดั้ว ชะดันพร้อมเต็มโฮงเชืองถ่าว เขาจิ่งกั้วคาบได้แกวแย้ส่วยทอง (ฮุ่ง) ชะพาดเที้ยนทองเทศดวงปาง อรควรในฮ่มเฮียงฮิมถ้ำ ผ่อดูผลูทางเท้าดงงวนห้วยตาด ดีท่อน้ำวิ่งกลิ้งกอไคร้แค่หีน (ฮุ่ง). -
อรชร
แปลว่า : ไพเราะ ชื่นบาน อย่างว่า ใกล้ฮุ่งเค้าคางอั่นอรชร ขัวนัวเหมือยหมอกฮวายลงข้อน ไฟฟืนใต้ทุกเตาเฮืองฮุ่ง ซว่าซว่าข้าดาตั้งแต่งงาย (สังข์) ต้านม่วนถ้อยแถมวอน หายามดีพี่จักเต้า อรชรจาเสียงม่วนล้านขวบเข้าพี่บ่มีลืม (ฮุ่ง) ออนชอน ก็ว่า. -
อรทวย
แปลว่า : ฟุ้ง ขจร ตลบ อย่างว่า ท้าวทอดถ้อยคำสั่งแองคอน อรทวยหอมกลิ่นเกียงเจือคู้มันก็ประนมมือไหว้บังคบนบบาท ลาจากผู้ธรรม์เหง้าลูกจอม (ฮุ่ง). -
อรท่วย
แปลว่า : มืดครึ้ม อย่างว่า ผ่อดูอรท่วยฟ้าเศร้าเมฆมัวแสง พุ้นเยอ หังหังปุนป่าวพางตอมเข้า ประมาณเมี้ยนพาแลงแล้วหย่า น้ำหล่อเหล้าแพงแล้วกล่าวนาย (ฮุ่ง). -
อรทึม
แปลว่า : หนา ทึบ อย่างว่า ฟังยินฮื่นฮื่นฟ้าปีใหม่ฮวายเสียง พุ้นเยอ อรทึมบดฮ่มเมืองแสนท้าง ทุกเชียงย้องนางจอมเป็นยอด เฮืองเฮื่อช้างงาซ้องอยู่โฮง (ฮุ่ง) ผ่อดูชะควากไม้ทวายยอดบัพพดา พุ้นเยอ อรทึมบดเมฆเนืองนายข้อน เล็งดูแถวทางเที้ยนมยุราฮิมไฮ่ ภุมเรศช้อนแสวงสร้อยชาบชอน (ฮุ่ง). -
อรทึ้ม
แปลว่า : กว้างขวาง ใหญ่โต อย่างว่า ภูเบศรสร้างท่อนท้าวกุศราชนามกษัตริย์ ปาเกียรณ์นันนอกเชียงเซ็งอ้าง นับแต่บุรีล้ำนครคนใดเปรียบ โฮงใหญ่กว้างอรทึ้มผ่านเชียง (สังข์). -
อรทืด
แปลว่า : บด บัง อย่างว่า อรทืดเที้ยนเหมือยหมอกยินวอน กุญชโรเขาเปลี่ยนยามกันป้อน คอนคอนคล้อยราตรีข้อนฮุ่ง พระบาทไท้เลยค้ำฮีบฝัน (ฮุ่ง).