ภาษาอีสานหมวด "อ" 247 - 256 จาก 995
-
อันธการ
แปลว่า : ความมืด ความมัว ความมืดมน เวลาค่ำ ความเขลา อนธการ ก็ว่า อย่างว่า เมื่อนั้นอามาตย์พร้อมทุกส่ำเสนา เอากันทูลเทโวชอบลางลือไว้ เยียวจักอนธการกลั้วราเชนทร์ชนราษฎร์ ผิดประหลาดล้ำลอนเลี้ยงบ่ควร พระเอย (สังข์). -
อันวย
แปลว่า : การเป็นไปตาม การอนุโลมตาม อันวัย (ป.). -
อันว่า
แปลว่า : ใช้เป็นคำนำหน้านามที่เป็นประธาน เช่นว่า อันว่าคน อันว่าสัตว์ อันว่าสิ่งของ. -
อั๊บ
แปลว่า : มีเสียงเช่นนั้น เช่นของขนาดเล็กตกลงมา เรียก ดังอั๊บ. -
อับเอีย
แปลว่า : คนที่พูดไม่ชัดเจน ไม่แจ่มแจ้ง เรียก เว้าอับเอีย. -
อั๊บฮับ
แปลว่า : แหลก ละเอียด หาชิ้นดีไม่ได้ เช่น ถ้วยแตกละเอียด เรียก มุ่นอั๊บฮับ กินไม่มีเหลือ เรียก เกลี้ยงอั๊บฮับ. -
อัป
แปลว่า : ใช้เป็นคำนำหน้าศัพท์ที่มาจากบาลีและสันสกฤต แปลว่า ไปจาก ปราศจาก ไร้ เช่น อัปภาคย์ ไร้โชค ปราศจากโชค อัปยศ ไร้ยศ ปราศจากยศ ใช้ อป ก็มี (ป. ส. อป). -
อัปกะ
แปลว่า : เล็กน้อย นิดหน่อย (ป. อปฺปก ส. อลฺปก). -
อัปการ
แปลว่า : ผิดรูป พิการ น่าเกลียด (ป. ส. อปการ). -
อัพภาส
แปลว่า : คำซ้ำ การซ้อนคำลงหน้าศัพท์ เช่น สวย ซ้อน สะ ลงหน้าเป็น สะสวย ซ้อน ว่อน ซะ ลงหน้าเป็น ซะซ้อน อย่างว่า ซะซ่อนหน้าท้าวฮุ่งยินกระสัน เงินทองทักท่อเฮาแฮงฮู้ มีดั่งอันอาวต้านเตินหลานให้สว่าง จริงแล้ว ท่อว่าคึดเคียดดั้งกระสันชู้ใคร่ตาย (ฮุ่ง).