ภาษาอีสานหมวด "อ" 381 - 390 จาก 995
-
อื้อตื้อ
แปลว่า : มืด ครึ้ม มืดครึ้ม เรียก มืดอื้อตื้อ อย่างว่า มืดอื้อตื้อควงฟ้าเง่าระงม (กา) มืดอื้อตื้อคือฟ้าเง่าฝน (เวส-กลอน) คันว่าสมคบด้วยพาโลใบ้บอด นับมื้อมืดอื้อตื้อทางแจ้งบ่มี (สังข์). -
อือทือ
แปลว่า : กระทือ กระทือ เรียก อือทือ อือทือเป็นว่านชนิดหนึ่ง มีหน่อคล้ายขิงหรือข่า อย่างว่า สับหน่อข่าถืกหน่ออือทือประดับแต่คือมันหั้งบ่แม่น (กลอน). -
อือทือ
แปลว่า : แน่น เต็ม คับคั่ง อย่างว่า มารหมื่นไค้ค้อนแกว่งกุมสังข์ อือทือยักษ์แยกมาหลายด้าน ศิลป์ชัยท้าวคนิงจงใจมากชื่อว่าฟ้าปั่นกั้งกูบ้าบ่ยอม ง่ายแล้ว (สังข์) สองขอกเบื้องประดับแห่เป็นถัน อือทือขาวปะกันหลั่งไปเป็นถ้อง ลือเซ็งชั้นหลานอาวคำเครื่อง คาดผ้าป้องผืนเสื้อใส่ดาว (ฮุ่ง). -
อือยือ
แปลว่า : มาก เต็ม เต็มหมด เรียก เต็มอือยือ อึยึ ก็ว่า. -
อือลือ
แปลว่า : พอง โต อย่างว่า ญิงใดอือลือท้องปูมหลวงอุ้มบาตร โฉมฮูปฮ้ายบุญเจ้าหากมี (คำสอน). -
อุ
แปลว่า : โอ่ง โอ่งสำหรับขังน้ำกินน้ำใช้ เรียก อุ อุแอ่งน้ำ ก็ว่า. -
อุ
แปลว่า : อาหารที่ปรุงใส่น้ำแต่น้อย เรียก อุ เช่น อุกบ อุเขียด อุหน่อไม้ อุฮวก อย่างว่า คันชิอุอ่อมจ้ำอย่าได้ใส่น้ำหลาย มันชิใสแจงแลงบ่เป็นตาจ้ำ (กลอน). -
อุก
แปลว่า : กลุ้มใจ อุกอั่ง ก็ว่า. -
อุกกา
แปลว่า : คบเพลิง (ป.). -
อุกขลุก
แปลว่า : เดือดร้อน กระวนกระวาย อย่างว่า ต่างต่างแท้ท้าวท่วยอาสา ทุกไทชมเชิ่งบุญบาท้าว อุกขลุกกลั้วสาวเฟือชมบ่าว บางพ่องยังกล่าวต้านจาชู้ดุ่งเดิน (สังข์) อุกขลุกแล้ววางมือเมือเปล่า (ฮุ่ง).