ภาษาอีสานหมวด "อ" 451 - 460 จาก 995

  • เอ
    แปลว่า : เสียงที่เปล่งออกมาดังเช่นนั้น เช่นเสียงที่แสดงความแปลกประหลาดใจ ว่า เอ เอ่ ก็ว่า.
  • เอ้
    แปลว่า : ประดับตกแต่งให้สวยงาม เรียก เอ้ เช่นจะไปในงานก็ตกแต่งด้วยเสื้อผ้าที่ใหม่ อย่างว่า ยามหนึ่งสาวหนุ่มพร้อมงดอยู่ฟังถวิล เขาก็เชิญภูมีแกว่งแพนประสงค์หลิ้น ฝูงข้าขอดูน้อยนงเยาว์เอ้อาดดูถ้อน ปุนดั่งผลแผ่ยู้ฝูงข้าเพิ่งบุญ เจ้าเอย (สังข์) มาแต่งเอ้ย้องหยั่นยูถนิม ยามเมื่อลีลาคือคู่หงษ์ยัวรย้าย นางแสนสร้อยบุญโฮมเฮียงพ่อ ใจฉลาดฮู้ทังค้ายย่อมยำ (ฮุ่ง).
  • เอก
    แปลว่า : หนึ่ง เยี่ยม ยอด เช่น เมืองใหญ่เรียก เมืองเอก หญิงที่ยอดเยี่ยม เรียก นางเอก.
  • เอ๊ก
    แปลว่า : เสียงช้างร้องเมื่อดีใจหรือฮึกเหิม.
  • เอกเขนก
    แปลว่า : การนอนเอนตัวลง เอาศอกข้างหนึ่งเท้าหมอนหรือพื้น ลักษณะครึ่งนั่นครึ่งนอน เรียก นอนเอกเขนก.
  • เอกชะทีตา
    แปลว่า : ชื่อเมืองในวรรณคดีอีสานเมืองหนึ่ง ชื่อ เมืองเอกชะทีตา เป็นเมืองของพระยาขอม อย่างว่า ยังมีเมืองใหญ่กว้างเฮียกชื่อเอกชะทีตา พระยาขอมทรงนั่งปองเป็นเจ้า มีมเหสีเหง้าจันทาเทียมพ่าง นางสนมหนุ่มน้อยหลายฮ้อยฮูปงาม (ผาแดง).
  • เอกเลก
    แปลว่า : เรียกการนอนที่ไม่เป็นระเบียบของคนคนเดียว เรียก นอนเอกเลก ถ้าหลายคนว่า เอกเลกอากลาก.
  • เอกเอ้น
    แปลว่า : แอ่น งอน เรียกคนที่ก้นงอนว่า ท้ายเอกเอ้น.
  • เอกา
    แปลว่า : เป็นชื่ออัครมเหสีของเจ้าเมืองเป็งจาล ชื่อนางจันทา ชายว่า เอโก หญิงว่า เอกา อย่างว่า เขาก็โจมแจ่มเจ้าสรงโสรจคันธา แพรคำปกผอกพรายโพงเป้า ถัดนั้นเอกาเจ้าจันทานางเอก ม้มแก่นเหง้าฝูงเชื้อช่อยระวัง (สังข์) อ้ายก็เอโกกลั้นฮามกระสันแสนโศก (กา) น้องหากกลั้นเกลื่อนไห้นอนคีกเอกา (กา) เรียกการฉันอาหารวันละครั้งของพระธุดงค์ว่า ฉันเอกา คือฉันครั้งเดียว.
  • เอ็งชัญ
    แปลว่า : ดอกอัญชัญ อย่างว่า ชะพุ่มพร้อมต้นต่ำตีนจำ ก็มี เอ็งชัญเขียวแข่งนิลนางย้อม ดำดวนดั้วดวงหอมล้นที่ ก็มี ยามเมื่อลมแกว่งเปลื้องไกลค้อมกลิ่นหอม (ฮุ่ง).