ภาษาอีสานหมวด "อ" 578 - 587 จาก 995
-
ไอยรา
แปลว่า : 1.) ช้าง อย่างว่า ประดับหยวกเข้าขันต่อเต็งชน เฮาจักชนไอยราต่อมือมันเจ้า ถืนถืนเข้าตำชนทุกแห่ง ม้ามากล้นลีล้าวพุ่งแหลม (ฮุ่ง). 2.) แผ่นดิน อย่างว่า ท้าวส่งเปลื้องฟ้าท่าวไอยรา (กา) ปืนแผดเพี้ยงสะเทือนทุ่มไอยรา มารฟางฟุบเลือดโทมทังค้าย นับแต่ตัวเดียวเถ้าตายคืนพลแผ่ มานั้น แสนโกฏิตั้งเป็นด้วยเดชมัน แท้แล้ว (สังข์). -
ไอราพต
แปลว่า : ไอราวัณ เอราวัณ ก็ว่า ช้างสามเศียร เป็นพาหนะของพระอินทร์ (ป. เอราวณ ส. ไอราวต). -
ไอศกรีม
แปลว่า : ของกินทำด้วยของหวาน กะทิหรือนม เป็นต้น ทำให้ข้นด้วยความเย็น (อ.). -
ไอศวร
แปลว่า : พระอิศวร อย่างว่า จตุโลกไท้ท้าวใหญ่ยมภิบาล ก็ดี ธรณีนางเมขลาดวงสร้อย กับทังไอศวรสร้างภายภูมิพื้นต่ำ ก็ดี ขอให้มาพร่ำพร้อมคอยข้าเมื่อมัว แด่ถ้อน (สังข์). -
ไอศวรรย์
แปลว่า : ความเป็นเจ้าเป็นใหญ่ ความเป็นพระเจ้าแผ่นดิน อำนาจ สมบัติแห่งพระราชาธิบดี ใช้ ไอศูรย์ ไอศริย ก็มี (ป. อิสฺสริย ส. ไอศฺวรฺย). -
โอเสียง
แปลว่า : เสียงร้อง อย่างว่า ซว่าซว่าข้าเขาฮ่ำโฮเสียง ภูมีผายเชิงเถิงแท่นคำคนเฝ้า เสียงสูรพร้อมเพลงระบำพิณพาทญ์ ตีเสบเจ้าลุ่มฟ้าระงมกลั้วเกิ่งสวรรค์ (สังข์). -
อีเกิ้ง
แปลว่า : ดวงจันทร์ -
อีหยัง
แปลว่า : อะไร -
เอิ้น
แปลว่า : เรียก, ร้อง, ป่าวประกาศ -
อีโตน
แปลว่า : (กริยา) สงสาร รู้สึกเห็นใจในความเดือดร้อนหรือความทุกข์ของผู้อื่น, รู้สึกห่วงใยด้วยความเมตตากรุณา, เช่น เห็นเด็ก ๆ อดอยากก็รู้สึกสงสาร เห็นเขาประสบอัคคีภัยแล้วสงสาร.