ภาษาอีสานวันละคำ 1511 - 1520 คำ จาก 2089

1511 - 1520 คำ จาก 2089

• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-27 "งง"
  แปลว่า : ก่ง, งอน เรือแข่งที่มีหัวงอนเรียก เฮืองง เฮือโงง ก็ว่า.
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-26 "คูบา"
  แปลว่า : พระบวชใหม่ไม่เกิน 10 พรรษา แต่ถ้าเป็นความหมายตามประเพณีล้านนา เป็นตำแหน่งที่คณะสงฆ์พิจารณาแต่งตั้ง โดยพิจารณาว่าพระรูปนั้นได้ทำประโยชน์ให้กับสังคม และชาวบ้านให้ความยอมรับนับถือ โดยมากจึงเป็นพระที่มีพรรษามาก และประเพณีเดิม หากครูบารูปนั้นมีเชื้อสายเจ้า ก็จะเรียกว่า "ครูบาเจ้า" แต่ภายหลังชาวบ้านจะใช้คำว่าครูบาเจ้าในความหมายว่าเป็นครูบาที่เคารพนับถือสูงสุดด้วย ปัจจุบัน ไม่มีการแต่งตั้งตำแหน่งครูบาเป็นทางการอีก มีแต่ชาวบ้านที่นับถือภิกษุรูปใดมากเป็นพิเศษก็จะเรียกกันไปเอง ถ้าได้รับการยอมรับก็จะเรียกกันในวงกว้าง แต่ถ้าไม่ได้รับการยอมรับก็เรียกกันไม่กี่คนแล้วเงียบหายไปเองคำว่า ครูบา มาจากภาษาบาลีว่า ครุปิ อาจาริโย หรือ ครุปา แล้วก็เพี้ยนเป็น ครูบา10 พรรษาขึ้นไป เรียก "อาจารย์" 20 พรรษาขึ้นไป เรียก "ครูจารย์" 30 พรรษาขึ้นไป เรียก "พ่อแม่ครูอาจารย์" ปัจจุบัน ภาคอีสานจะเหลือแค่ ครูบา อาจารย์ และถ้าพรรษาเยอะ อายุเยอะ (60 ปีขึ้นไป) จะเรียกว่า หลวงปู่ แต่หากพระรูปนั้นมีครอบครัวมาก่อนบวชจะเรียกว่า หลวงตา (ต่างจากภาคกลางที่เรียกว่า หลวงตา ยกเว้นจะเป็นญาติตัวเองในระดับปู่ จึงจะเรียกว่า หลวงปู่) นอกจากนี้ ในภาคอีสานยังมีคำเรียกพระ ว่า สำเร็จ ยาซา ยาคู ราชคู คำเรียกพวกนี้เป็นสมณศักดิ์ ปัจจุบันของไทยไม่มีแล้ว แต่ยังมีทางฝั่งลาว 
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-25 "เปียง"
  แปลว่า : เปลือง ใช้หมดไปสิ้นไปเกินควร, หมดไป สิ้นไปโดยใช่เหตุ, เช่น เปลืองเงิน เปลืองเวลา เปลืองที่
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-24 "แหน่แหม"
  แปลว่า : หน่อย, หน่อยสิ, บ้าง, บ้างสิ
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-23 "ขี้สีก"
  แปลว่า : น้ำครำ แอ่งน้ำใต้ถุนเรือนตรงที่ตั้งโอ่งน้ำกินน้ำใช้ แอ่งน้ำนี้แหละเรียก น้ำขี้สีก น้ำขี้สีกนี้หมอยาโบราณถือว่าเป็นน้ำยาศักดิ์สิทธิ์ ถ้าคนป่วยเป็นไข้ออกหมึก ออกซาง ไข้หมากไม้ใหญ่ หมอจะไปเอาน้ำนี้มาฝนใส่ยา แก้ไข้ดีนักแล.
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-22 "ดอก"
  แปลว่า : สิ่งที่ผลิออกจากต้นหรือกิ่งเรียก ดอก เช่น ดอกมี้ ดอกม่วง ดอกจำปา อย่างว่า ดอกเกตแก้วก้านก่องชะเลเต กกหนึ่งเซ กกหนึ่งซ้ายเมี้ยนไว้ให้อ้ายสามปีปลายชิได้บ่ (ผญา).
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-21 "ผ่อ"
  แปลว่า : ดู อย่างว่า ผ่อดูเสินเสินช้างชายเชิงยกย่าง ม้าแผ่ล้อมระวังแส้สู่มะฮาม (สังข์).
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-20 "หม่องใด๋"
  แปลว่า : ที่ไหน ตรงไหน
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-19 "เป็นตาฮักเนาะ"
  แปลว่า : น่ารักเนอะ
• ภาษาอีสานวันละคำ 2020-03-18 "เคี้ยว"
  แปลว่า : บดให้แหลกด้วยฟัน เรียก เคี้ยว เช่น เคี้ยวเข้า เคี้ยวหมาก.