ภาษาอีสานมาใหม่ 11133 - 11142 จาก 17431
-
เบ็งจ์
แปลว่า : เบญจ ห้า เครื่องห้า คือ เทียนห้าคู่ ข้าวตอกห้าจอก ดอกไม้ห้าคู่ ธูปห้าคู่ ประทีปห้าคู่ เรียก เบ็งจ์ ถ้าเอาใบกล้วยสดมาเย็บเข้ากันแลเวสอดเครื่อง 5 นี้เข้าไปเรียก ขันหมากเบ็ง ใช้แทนเครื่องสักการะเวลาจะเรียนธรรมหรือมนต์ที่สำคัญ. -
บาก
แปลว่า : ฟันไม้ให้เป็นรอยกว้างออกไปเรียก บากไม้ บักไม้ ก็ว่า ตั้งหน้าทำเรียก บากบั่น ตั้งหน้าเข้าไปหาเรียก บากหน้า. -
บาก
แปลว่า : กะบาก กะบากเรียก ต้นบาก เป็นพรรณไม้ขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง. -
บัวระพา
แปลว่า : ทิศตะวันออก เรียก ทิศบัวระพา อย่างว่า ผ่อเห็นวันเฮื่อเข้มไขทีปบัวระพา พุ้นเยอ ฉายายลล่วงลงคลาคล้อย ฟังยินลมทวยไค้จวงทองดังมี่ เมื่อนั้นหกพี่น้องเนาฮ้ายฮ่ำคราญ (สังข์). -
บัวรบัติ
แปลว่า : รับใช้ ปฏิบัติ อย่างว่า บัวรบัติแจ่มเจ้าบุญกว้างพ่อตน (กา) มันก็ตกแต่งตั้งอุปถากบัวรบัติ แต่นั้นนางคราญคึดอยู่โทมทวงสลั้ง กูก็กลอยใจตั้งตนปองเป็นเหยื่อมันแล้ว บัดนี้ยักษ์เล่ามากล่าวอ้างคำส้มสวากเสนห์ (สังข์). -
บัวบก
แปลว่า : ชื่อพืชชนิดหนึ่ง ใบคล้ายใบบัวหลวงแต่เล็กกว่า มีหัว เกิดอยู่ตามป่า มีสีเขียวจัด นำใบมาคั้นกรองเอาแต่น้ำปล่อยทิ้งไว้จนกลายเป็นวุ้น ใส่เครื่องปรุงทำเป็นอาหารได้ ใช้ทำยาแก้ร้อนในก็ได้. -
บัวนาง
แปลว่า : นางสนม นางบำเรอ สาวชาววัง อย่างว่า วิบากด้ามฟันผ่าเผลียงอก ภูธรไหลสลบออกความหิวไห้ เมื่อนั้นบัวนางค้นคำนันสะดุ้งตื่น พระค่อยฮู้ฮุ่งเยื้อนยังสอึ้นสั่นสาย (สังข์). -
บัลลัง
แปลว่า : พระแท่นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ภายใต้เศวตฉัตร เรียก ราชบัลลัง บาลังก์ ก็ว่า อย่างว่า อ้ายง่ำให้แต่งช้างชวนยี่คืนหลัง กองบันเมืองแกว่นชายยามชู้ดีตึ่ง โฉมงามเท้าบัลลังคำอิงอยู่อ้ายง่ำฮู้กล่าวเย้าเจืองหลิ้นซู่วัน (ฮุ่ง). -
บัพพาชนียกรรม
แปลว่า : กรรมที่สงฆ์ทำแก่ภิกษุที่จะพึงขับไล่ (ป. ปพฺพาชนียกมฺม). -
บัพพาวดี
แปลว่า : ชื่อพระอุมาเทวีภริยาของพระศิวะ อย่างว่า ยามเที่ยงนั้นไปสู่หนใด ก็จักมีความสุขสำราญจริงแท้ ได้ดั่งนางบัพพาวดีขึ้นหอสูงผาสาท ยูท่างชมกล่อมกลิ้งผัวแก้วซู่วัน (ประเพณี).