ภาษาอีสานมาใหม่ 11378 - 11387 จาก 17431
-
นง
แปลว่า : นาง คำนี้ใช้คำนำหน้าคำอื่น หมายความว่า นางหรือนางสาว อย่างว่า นงจรเจียระจากกันไกลล้ำ ขอแก่มหากษัตริย์เจ้าใจคามคนิงมาก เชิญช่วยชี้บูฮาณน้าวหน่วงสม แด่ถ้อน (สังข์). -
นคเรศ
แปลว่า : เมืองหลวง อย่างว่า ก็จิ่งเถิงแดนห้องพาราณสีนคเรศ (กา). -
นครหลวง
แปลว่า : เมืองใหญ่ เมืองหลวง อย่างว่า ฮอยจักเวนนครหลวงพร่ำมวลนางท้าว วางมวลให้เฮาปุนเป็นช่าง ดังนั้นเจ้าหมื่นม้าวฮามเหง้าพร่ำนาน (ฮุ่ง). -
นครล้าน
แปลว่า : เมืองคน เมืองที่มีคนอยู่อาศัยนับจำนวนเป็นล้านๆ เรียก นครล้าน อย่างว่า เมื่อนั้นองค์ตรัสชี้เสาวนีย์เนืองกล่าว นางนั้นลงเกิดก้ำนครล้านโลกคน (สังข์). -
ธุมะ
แปลว่า : ควัน (ป.) อย่างว่า ธูโมควันมืดมัวมีแจ้ง (เวส). -
ธุดงค์
แปลว่า : ข้อวัตรที่ภิกษุพึงปฏิบัติเพื่อกำจัดกิเลศ มีโลภ โกรธ หลง ให้ลดน้อยถอยลง -
ธีตา
แปลว่า : ลูกหญิง อย่างว่า เอื้อยนี้ธีตาไท้นครทองท้าวใหญ่ พ่อให้มาอยู่ต้อนแพงล้านล่วงไพรพี่แล้ว (สังข์) (ป.). -
ธำมะฮง
แปลว่า : แหวน ธำมรงค์ ธำมะโฮง ก็ว่า อย่างว่า ธำมะโฮงแหวนใส่มือสุบก้อย (กา) เชิญแม่มาผัดสีแก้วธำมะโฮงให้แจ้งฮุ่งเฮืองถ้อน (สม.). -
ธาร
แปลว่า : น้ำ ลำธาร ห้วย ท่อน้ำ (ป.ส.) ธารตัดมาจากคำว่า ธารา อย่างว่า ธาราน้ำนทีฟองเฟือนฟาด (กา). -
ธานี
แปลว่า : เมือง (ป.ส.) อย่างว่า พี่จักพาแจ่มเจ้าเมือสู่ธานี (กา) ก็จิ่งเป็นธานีนาคเนาสมสร้าง (ผาแดง) ตกแต่งห้องธานีกว้างกว่าไกล (สังข์).