ภาษาอีสานมาใหม่ 11381 - 11390 จาก 17431
-
นครล้าน
แปลว่า : เมืองคน เมืองที่มีคนอยู่อาศัยนับจำนวนเป็นล้านๆ เรียก นครล้าน อย่างว่า เมื่อนั้นองค์ตรัสชี้เสาวนีย์เนืองกล่าว นางนั้นลงเกิดก้ำนครล้านโลกคน (สังข์). -
ธุมะ
แปลว่า : ควัน (ป.) อย่างว่า ธูโมควันมืดมัวมีแจ้ง (เวส). -
ธุดงค์
แปลว่า : ข้อวัตรที่ภิกษุพึงปฏิบัติเพื่อกำจัดกิเลศ มีโลภ โกรธ หลง ให้ลดน้อยถอยลง -
ธีตา
แปลว่า : ลูกหญิง อย่างว่า เอื้อยนี้ธีตาไท้นครทองท้าวใหญ่ พ่อให้มาอยู่ต้อนแพงล้านล่วงไพรพี่แล้ว (สังข์) (ป.). -
ธำมะฮง
แปลว่า : แหวน ธำมรงค์ ธำมะโฮง ก็ว่า อย่างว่า ธำมะโฮงแหวนใส่มือสุบก้อย (กา) เชิญแม่มาผัดสีแก้วธำมะโฮงให้แจ้งฮุ่งเฮืองถ้อน (สม.). -
ธาร
แปลว่า : น้ำ ลำธาร ห้วย ท่อน้ำ (ป.ส.) ธารตัดมาจากคำว่า ธารา อย่างว่า ธาราน้ำนทีฟองเฟือนฟาด (กา). -
ธานี
แปลว่า : เมือง (ป.ส.) อย่างว่า พี่จักพาแจ่มเจ้าเมือสู่ธานี (กา) ก็จิ่งเป็นธานีนาคเนาสมสร้าง (ผาแดง) ตกแต่งห้องธานีกว้างกว่าไกล (สังข์). -
ธาตุพนม
แปลว่า : ธาตุที่บรรจุกระดูกหัวอกของพระพุทธเจ้า ตามตำนานอุรังคธาตุเล่าไว้ว่า พระธาตุพนม พระมหากัสสปเถระนำเอาดูกหัวอกของพระพุทธเจ้ามาสร้างไว้ ณ ภูกำพร้า ที่อำเภอพระธาตุพนม จังหวัดนครพนม เป็นที่เคารพสักการะของชาวภาคอีสานและใกล้เคียง. -
ธรา
แปลว่า : แผ่นน้ำ แผ่นน้ำเรียก ธรา อย่างว่า หินแฮ่ฟูไขว่ข้อนเขินก้อนก่องธรา (ลึบ) (ป. ธาร). -
ธรา
แปลว่า : แผ่นดิน แผ่นดินเรียก ธรา อย่างว่า เลือดหลั่งล้นลงเท้าทั่วธรา (สังข์) (ป.ส.).