ภาษาอีสานมาใหม่ 12611 - 12620 จาก 17431
-
แดก
แปลว่า : ปลาร้า ปลาที่คลุกเกลือกับรำ ตำแล้วใส่ในไห เรียก ปลาแดก อย่างว่า ทางหลวงกว้างสังมาเทียวแต่ทางขอก หมกปลาแดกตั้งโจ้โก้ สังมาจ้ำตั้งแต่ตอง (ผญา). (ดูในอาหารการกินชาวอีสาน) -
แด
แปลว่า : เดือดร้อน อย่างว่า ในทวงหนักฮุ่งแดดนฮ้อน (กา) นางผ่อเผี้ยนแล้วล่ำพงศา ทนทวงหิวฮุ่งแดดอมข้า (สังข์). -
แด
แปลว่า : ใจ (ข.) อย่างว่า ตีทวงทบท่าวแดดอมน้อย (สังข์) นางนาถน้อยยินยากทนกระสัน หวังหวังจิตสวาทแดดอมเจ้า (ฮุ่ง). -
เดือยไก่
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ผลคล้ายเดือยไก่ เรียก หมากเดือยไก่ รสหวาน กินได้. -
เดือน
แปลว่า : ดวงจันทร์ ดวงจันทร์หรือพระจันทร์ เรียก เดือน คืนที่พระจันทร์ส่องแสงตลอดคืนเรียก เดือนเพ็ง คืนที่พระจันทร์ไม่ส่องแสงตลอดคืนเรียก มื้อเดือนดับ. -
เดือด
แปลว่า : ร้อนรน กระวนกระวาย เดือดดาล คือ ร้อนรุ่ม อย่างว่า ปุนหอกง้าวเขาทั่งแทงเอิก อาดูรแดเดือดดาลดอมน้อง (สังข์). -
เดื่อง
แปลว่า : กระเดื่อง เช่น ย่างแผ่นดินเดื่อง อย่างว่า ทมทมพื้นโดยดินดากระเดื่อง ฟ้าเง่าเต้าเทวะท้าวด่วนดอม (สังข์) เฮาก็มาผาบม้างลุ่มฟ้าผีช่วยตูมวาง ว่าเนอ แมนหลายเหลือท่งนานองเต้า เฮาจักฝืนพลตื้อเติมแฮงฮอยยาก จริงแล้ว น้องท่านข้าต่อช้างปางนี้เดื่องจม (ฮุ่ง). -
เดือ
แปลว่า : เดือย เดือยไก่เรียก เดือไก่ อย่างว่า หิ้งไก่ผู้หอนเผือกเดือคำ มากินหิ้งยำเจ้าเงินยางอั้วค่า มากิน เขือพี่น้องสองเจ้าฮ่วมเฮือน (ฮุ่ง). -
เดียว
แปลว่า : หนึ่ง คนหนึ่ง เรียก คนเดียว สิ่งหนึ่งเรียก สิ่งเดียว อย่างว่า ข้าก็เดินเดียวดั้นคีรีเยื้อนยาก การไป่แล้วรือตั้งต่าวตนได้นั้น (สังข์). -
เดียระดาษ
แปลว่า : เกลื่อนกลาด ดื่นดาษ ก็ว่า อย่างว่า มารมอดเมี้ยนเดียระดาษโดยขอน พันตัวตายขาดคอครางดิ้น (สังข์).