ภาษาอีสานมาใหม่ 13678 - 13687 จาก 17431

  • จาก
    แปลว่า : พรากไป พ้นไป พลัดพรากเรียก จาก พรากจากบ้านเคยอยู่อู่เคยนอน เรียก จากย้าว จากป่าไปสู่บ้านเรียก จากพง อย่างว่า พุกนี้ทางแห่เจ้าจอมมิ่งมหาจักร เมือเป็งจาลจากพงไพรกว้าง (สังข์).
  • จ่า
    แปลว่า : หัวหน้า เป็นโจก คนที่เป็นหัวหน้าเรียก จ่า หัวหน้าบ้านเรียก จ่าบ้าน หัวหน้าเมืองเรียก จ่าเมือง หัวหน้าศาลเรียก จ่าศาล หัวหน้าหมู่เรียก จ่าหมู่ หัวหน้าหมวดเรียก จ่าหมวด.
  • จั่วหน้า
    แปลว่า : จ่าหน้า เขียนบอกไว้ข้างหน้าเรื่องเรียก จั่วหน้า คำนำ ก็ว่า.
  • จั่ว
    แปลว่า : เครื่องบนของเรือนที่อุดด้านสกัดหลังคาเป็นรูปสามเหลี่ยม เรียก หน้าจั่ว สีหน้าเฮือน ก็ว่า อย่างว่า เฮือนบ่มีสีหน้ากาบินมามันกะล่วง เทียมดังเฮือนบ่มีพ่อย้าวโจรชิเข้าลักของ (กลอน).
  • จัว
    แปลว่า : สามเณร ผู้ชายที่อายุยังไม่ครบยี่สิบปีเต็ม รักษาศีลสิบ ประพฤติปฏิบัติกิจวัตรเหมือนพระภิกษุ นุ่งเหลืองห่มเหลือง เรียก จัว โจ จุ อย่างว่า ถัดนั้นสังโฆเจ้าฝูงหมู่ยาครู กับทังมหาเถรหมู่จัวเณรน้อย พากันลีลาย้ายหลายหระบวนยัวรยาตร มาเที่ยวบิณฑบาตคุ้มคามเถ้าย่ายาย
  • จั๊บมับ
    แปลว่า : แนบ สนิท การนั่งพับเพียบแนบสนิทติดกับพื้นที่ เรียก แจบจั๊บมับ เช่น แจบจั๊บมับปานหียืน (บ.).
  • จั๊บจั๊บแจ้บแจ้บ
    แปลว่า : จุบจิบ การกินอาหารพร่ำเพรื่อ หรือกินมีเสียงดัง เรียก กินจั๊บจั๊บแจ้บแจ้บ.
  • จั๊บจั๊บ
    แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงเคี้ยวอาหารดัง จั๊บจั๊บ จุ๊บจุ๊บ ก็ว่า.
  • จับ
    แปลว่า : การใช้มือแตะหรือถือเรียก จับ บาย ก็ว่า อย่างว่า เป็นแต่บุญบาคราญแต่หลังเหลือสร้าง มากวมกุ้มกุมตายักษ์ใหญ่ แลนอ นางก็จับแนบน้าวเซซ้ายฮอดสถาน (สังข์).
  • จันโท
    แปลว่า : พระจันทร์ ดวงเดือน อย่างว่า ลุนก็นีรมิตตั้งจันโทเทิงเกษ ใสส่องเท้าธะรังฟ้าฮุ่งเฮือง (สังข์) ชื่อว่าจันทร์เพ็งแจ้งบ่ปานแสงสุริเยศ แสงกระบองหมื่นเหล้มบ่ปานแจ้งแห่งเดือน (กลอน).