ภาษาอีสานมาใหม่ 15561 - 15570 จาก 17431
-
กับปะทีป
แปลว่า : คู่ครองดั้งเดิม หมายถึงหญิงชายที่เคยเป็นคู่ครองกันมา นับกัปกัลป์มิได้ เรียก คู่ครองกับปะทีป กับปะถีป ปะถีบ ก็ว่า อย่างว่า เจ้าจ่งเอาลงพร้อมเมียขวัญกับปะทีป (กา). -
กับแก้
แปลว่า : ตุ๊กแก สัตว์สี่เท้าจำพวกเลื้อยคลานชนิดหนึ่งเรียก กับแก้ อย่างว่า กับแก้ฮ้องปลายไม้โอดโอ สาวนางโพขี่ม้าเดบเด้ง เอาม้ากูมาเฮ็ดนาหนองไผ่ กับแก้ขึ้นไข่แมงดาขึ้นฟัก ไก่ขาหักตักขึ้นตักลง (กล่อม) อี่เจ้ากูไปจกโกนไม้แห้ กับแก้ขบมืออี่เจ้ากูรืออี่นางกูรือ (เวส). -
กับแก้
แปลว่า : ชื่อเห็ดชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายตีนกับแก้ ใช้กินอาหารได้ เรียก เห็ดกับแก้. -
กับแก้
แปลว่า : ชื่อหญ้าชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายตีนกับแก้ เรียก หญ้ากับแก้ -
กับก่าย
แปลว่า : กลับกลาย การเปลี่ยนจากสภาพหนึ่งไปสู่อีกสภาพหนึ่ง เรียก กับก่าย เช่น คนกลายเป็นสัตว์หรือคนกลายเป็นยักษ์เป็นมาร อย่างว่า มันก็กับก่ายขึ้นเป็นไก่แสนตัว คนิงเนืองสนช่วงชิงนางได้ มหามารอุ้มเอาอาได้ด่วน แยงสู่พื้นกระดานดั้นดั่งลม (สังข์). -
กับ
แปลว่า : คำเชื่อมความให้ติดต่อกัน เช่น ดีกับชั่ว มีกับจน ขาวกับดำ เขียวกับแดง พี่กับน้อง พ่อกับแม่. -
กับ
แปลว่า : ของกับข้าว เช่น ต้ม ลาบ ป่น แจ่ว อ่อม อุเอาะ ขั้ว ปิ้ง จี่ เจียว จืน เหล่านี้เรียก ของกับเข้า ของกิน ก็ว่า. -
กับ
แปลว่า : ไหกับ ไหชนิดที่มีฝาปิดปากเรียกไหกับ. -
กับ
แปลว่า : กล่อง, กลัก กล่องไม้ขีดไฟเรียก กับไฟ กับไฟตะปี๊ด ก็เรียก กับ. -
กับ
แปลว่า : เครื่องจองจำทำโทษผู้ที่ทำความผิดเรียก กับ แต่เมื่อนำไปใช้เฉพาะอย่าง มีชื่อเรียกตามสิ่งที่นำไปใช้ ใช้ล่ามคอเรียก โซ่ ใช้ล่ามขาทั้งสองข้างเรียก ตรวน ใช้สำหรับใส่คอเรียก คา ใช้สำหรับใส่มือและขาเรียก ขื่อ.