ภาษาอีสานมาใหม่ 16081 - 16090 จาก 17431
-
กล้วย
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ล้มลุกชนิดหนึ่งลักษณะกลม เป็นกอ เวลาดิบรสฝาดเวลาสุกรสหวาน มีหลายชนิด อย่างว่า ที่นั้นมีหมู่กล้วยกุททลีกลำใย ซางแซวเฟืองฝ่าไฟคายค้อ ภูธรท้าวเสวยพลางพอชื่น เสด็จด่วนขึ้นเขาล้านล่วงไป (สังข์). -
กล้วย
แปลว่า : ชื่อปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง รูปร่างยาวเรียวและกลม เรียก ปลาฮ่างกล้วย. -
กลม
แปลว่า : หญิงที่มีครรภ์เวลาคลอดตายทั้งลูกและแม่ เรียก ตายกลม ตายกุม ก็ว่า. -
กลม
แปลว่า : มีสัณฐานกลมไม่เป็นเหลี่ยม เช่น หญิงที่มีรูปร่างสวยงามเรียก กลม อย่างว่า เจ้าผู้คีงกลมส้วยสวยงานปานเสี่ยนให้พี่ดะดั่นดิ้นกินเข้าบ่ลง (บ.). -
กลบ
แปลว่า : ลบ, ปิด, ถม เช่น เอาดินถมหลุมเรียก กลบดิน ทำเรื่องให้เลือนหายไป เรียก กลบเกลื่อน ลบหนี้สินเก่าให้หมดไปเรียก กลบลบหนี้. -
กลด
แปลว่า : ร่ม ร่มผ้าชนิดด้ามยาวเรียก กลด ถ้าเป็นของพระราชาเรียก พระกลด สำหรับพระภิกษุใช้บำเพ็ญธุดงค์ เรียกกลดพระธุดงค์ กลดนี้ใช้ในเวลาแห่กองบวช แห่นาค แห่กฐิน เรียกดวงอาทิตย์หรือดวงจันทร์มีวงแสงสีรุ้งล้อมรอบว่า ดวงอาทิตย์หรือดวงจันทร์ทรงกลด. -
กล
แปลว่า : เลห์เหลี่ยม, อุบาย, วิธี, เหตุเลห์เหลี่ยมเรียก กล กลอุบาย ก็ว่า อย่างว่า ฮีบบอกบ้างญิงว่าหรือชาย เฮียมเห็นคักแน่นอนยาลี้ บาก็แทงกลท้วงหลายทีวอนว่านางเน่งเนื้อในผ้าบ่ตีง (สังข์). -
กฤษณา
แปลว่า : เนื้อไม้หอมชนิดหนึ่ง มีสีดำ มีน้ำหนักและจมน้ำ เรียก กฤษณา เกษณา ก็ว่า อย่างว่า หอมดอกไม้แก้วเกษกฤษณา (กา) หอมฮ่วงเฮ้าคันธชาติกฤษณา ปุนดั่งเนาในปรางค์แม่โฮยฮมให้ เทื่อนี้ไกลกษัตริย์แก้วเดินเห็นหลายหลาก แม่อยู่บ้านฮอยไห้ฮุ่งหา แลนอ (สังข์). -
กรูด
แปลว่า : มะกรูด ชื่อผลไม้ชนิดหนึ่งจำพวกส้มแต่เล็กกว่า เรียก มะกรูด หมากกรูด หมากหูด ก็ว่า. -
กรุย
แปลว่า : เครื่องหมายที่ปักไว้ จะเป็นหลักตอหรือกิ่งไม้ก็ได้ เพื่อต้องการให้รู้เรียก กรุย ตุย ก็ว่า ธรรมเนียมมีว่าพรานป่านักล่าเนื้อเมื่อออกไปหาเนื้อเป็นพวกๆ ต้องมีตุยนี้ไว้เพื่อให้พวกที่ตามไปข้างหลังทราบ.