ภาษาอีสานมาใหม่ 16111 - 16120 จาก 17431
-
กระหม่อม
แปลว่า : จอมหัว, กะโหลกหัวเรียก กระหม่อม ขม่อม หม่อม ก็ว่า. -
กระหมอง
แปลว่า : สมอง เรียกส่วนที่อยู่ภายในกระโหลกหัวว่า กระหมอง ขมอง ก็ว่า อย่างว่า แสงแผดฮ้องดังก้องฮอดกระหมอง (ขุนทึง). -
กระหน่อง
แปลว่า : ชื่อผักชนิดหนึ่ง จำพวกผักกินได้ เกิดตามบึงตามหนองที่มีน้ำขังตลอดปี ลักษณะคล้ายผักแปะ เรียก ผักกระหน่องม้า. -
กระหน่อง
แปลว่า : ขาส่วนล่างตั้งแต่เข่าลงไปเรียก กระหน่อง แบ่งออกเป็น 3 ตอน ตอนส้นเท้าเรียก ส้นน่อง เหนือกระหน่องตอนเอ็นพรึงเรียก เอ็นน่อง ตอนขาพับเรียก แอกน่องทบ เรียก กระหน่อง ขน่อง ขาน่อง ก็ว่า. -
กระแส
แปลว่า : แส้ตีม้า แส้หวายสำหรับตีม้าให้วิ่งเร็ว ต้องขอดที่ปลาย อย่างว่า เชื้อชาติม้าบ่มีหลีกทางกระแส ตีนำลมบ่เห็นฮอยเต้น (ผญา). -
กระแส
แปลว่า : สายน้ำ สายน้ำเรียก กระแส กระแสสินธุ์ ก็ว่า อย่างว่า พระบาทเจ้าองค์พ่อมายมโน มืนตาเห็นลูกลุนเลียนข้าง แม้นว่าทังหลายล้นเลียนตายเต็มข่วง อินทร์ก็ผายแผ่น้ำกระแสเผี้ยนโผดคืน (สังข์). -
กระสินธุ์
แปลว่า : แม่น้ำ (ป. สินธุ). -
กระสาย
แปลว่า : เครื่องแทรกยาที่โบราณถือเป็นของสำคัญคือน้ำขี้สีก น้ำขี้ น้ำเยี่ยว น้ำพังค่า คือน้ำเหล้า น้ำส้างจั้น น้ำส้างนก ถ้าเป็นไข้กาฬ ไข้ออกหมึกออกซาง ออกทำทาน ออกฟานเห่า หรือไข้หมากไม้ใหญ่ น้ำที่จะเอามาแทรกก็เอาน้ำขี้สีก เพราะน้ำขี้สีกมีรสเย็นเรียก น้ำกระสายยา. -
กระสา
แปลว่า : ชื่อปอชนิดหนึ่ง ปอนี้เกิดจากต้นหม่อน ต้นหม่อนใบใหญ่เรียก มอนสา ปอที่ลอกจากมอนสานี้เรียก ปอสา สมุดพับที่ทำด้วยปอสานี้เรียก สมุดเจี้ยสา. -
กระสา
แปลว่า : นกกระสา ชื่อนกชนิดหนึ่ง หากินปลาตามชายหาด รูปร่างคล้ายนกยางแต่โตกว่า เรียก นกกระสา อย่างว่า ลำเหมิดคืนบ่ความเก่า พี่ชิเล่าเรื่องนกกระสา นกกระสาหากินเลาะฝั่ง นกเจ่าดั้งงอยฝั่งจอนจอ งอยอยู่ตอนกเต็นขี้จวก งอยอยู่บวกแม่นนกกระสา (กลอน).