ภาษาอีสานมาใหม่ 16131 - 16140 จาก 17431
-
กระยอม
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ดอกชนิดหนึ่งบานในฤดูแล้ง มีกลิ่นหอม เรียก ดอกกระยอม กะยอม พะยอม ก็ว่า อย่างว่า โฮยโฮยหอมดอกกระยอมยามแล้ง (กา). -
กระเม่น
แปลว่า : อาการที่กล้ามเนื้อกระตุก เต้นเบาๆ ขึ้นเอง เรียก กระเม่น เป็นเครื่องหมายบอกให้รู้ว่าจะมีโชคหรือเคราะห์ เช่น ตากระเม่น ตาสะเม่น ก็ว่า. -
กระมัน
แปลว่า : ปลากระโห้ ชื่อปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง มีเกล็ด เรียก ปลากระมัน ปลาค้าวมัน ก็ว่า. -
กระฟืดกระฟาด
แปลว่า : อาการที่โกรธทำกระฟัดกระเฟียด เรียก กระฟืดกระฟาด ฟืดฟาด ก็ว่า. -
กระพุม
แปลว่า : มือทั้งสองข้างที่ประนมเข้ากันมีสัณฐานดังดอกบัวตูม เรียก กระพุมมือ อย่างว่า สิทธิการิยะน้อมก้มเกษกนถวาย ยอกระพูมมือนบขาบพระคุณไตรแก้ว ตนตัวข้าขอมอบพระไตรรัตน์ ขอให้เป็นดั่งบัลลังก์คำที่ทะรงพุทโธเจ้า (สิริจัน). -
กระพือ
แปลว่า : โบก, พัด ลมที่โบกสะบัดพัดไปมาเรียก ลมกระพือ อย่างว่า ลมพัดต้องใบไผ่ให้เหลียวแล ลมพัดต้องใบแกให้เหลียวล่ำ ลมพัดต้องใบพร้าวให้ต่าวมาฯ ลมพัดต้องใบใผ่โวกวิโว ลมพัดต้องใบโพโวกวิเวก พี่ก็คึดฮอดน้องโทนโท้โถกถิโถย (ผญา). -
กระพือ
แปลว่า : คลี่, ขยาย การคลี่หรือขยายผ้าที่พับไว้เรียก กระพือ พือ ก็ว่า อย่างว่า เจ้าผู้แพรผืนกว้าง พือมาให้อ้ายนั่งแด่เป็นหยัง สังมาเฮ็ดอ่อมส่อมแพงไว้นั่งผู้เดียว (ผญา). -
กระพา
แปลว่า : เครื่องสานชนิดหนึ่ง สำหรับใส่สิ่งของบรรทุกหลังคน มีสายรัดไขว้หน้าอก เรียก กระพา เป้ ก็ว่า. -
กระพัตร
แปลว่า : สายรัดบนกูบช้าง. -
กระพ้อม
แปลว่า : ชื่อภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่รูปคล้ายกระบุง แต่เล็กกว่า ใช้เชือกเป็นสาย สำหรับตวงข้าวเปลือกหรือข้าวสารเวลาแม่ค้าไปแลกข้าวจะนำกระพ้อมนี้ไปตวง เครื่องตวงนี้เรียก กระพ้อม อย่างว่า ไถนาแล้วอย่าลืมควายกับแอก ถืกห่าเข้าบาทพ้อม ยังชิโอ้อ่าวเถิง (ภาษิต).