ภาษาอีสานมาใหม่ 5601 - 5610 จาก 17431
-
หมอลำผีฟ้า
แปลว่า : ลำผีฟ้าเป็นการลำในพิธีกรรมรักษาโรค โดยวิธีขับร้องประกอบเสียงดนตรี (แคน ฉิ่ง ฉาบ) หมอลำส่วนใหญ่เป็นผู้หญิง การรักษาแบบนี้มักเป็นวิธีสุดท้าย หลักจากที่รักษาโรคด้วยวิธีต่างๆ ได้ผลแล้ว พิธีกรรมลำผีฟ้าจัดขึ้นหลังจากที่หมอลำส่อง หรือหมอทรง แจ้งสาเหตุแห่งการเจ็บไข้ให้เจ้าของไข้ทราบแล้ว หรือไม่ก็ลัดขั้นตอนจัดพิธีกรรมลำผีฟ้าเลย โดยไม่ต้องลำส่องก็ได้ ลำผีฟ้ามีชื่อเรียกอื่นๆ อีกคือ ลำผีไท้ ลำไท้เทิง ลำผีแถน -
หมอมอ
แปลว่า : เป็นหมอดูฤกษ์ยาม ทายโชคชะตาราศีตามหลักโหราศาสตร์ ดูสาเหตุของโรคภัยไข้เจ็บว่าอาจเกิดจากการกระทำของผีต่างๆ ชาวบ้านมีเรื่องไม่สบายใจ มาปรึกษาหมอมอให้ช่วยทำนายและชี้แจงว่าควรทำอะไรจึงจะหายจากอาการ ถ้ามีเคราะห์หมอก็แนะให้ทำการสะเดาะห์เคราะห์ นอกจากดูเรื่องโรคภัยไข้เจ็บ หมอมอยังสามารถดูถึงสิ่งของที่สูญหายได้ด้วย -
ลูกข้าว
แปลว่า : ข้าวที่โตขึ้นมาจากตอซัง ซึ่งได้เก็บเกี่ยวไปแล้ว -
จ้วด
แปลว่า : เสียงของบั้งไฟ เวลาจุดบั้งไฟ ตอนบั้งไฟขึ้นจะมีเสียงดัง "จ๊วด" จึงมีการเลียนแบบเสียงจากธรรมมาใช้ในภาษาอีสาน ใช้กับเรื่องทั่วๆไป อะไรที่กำลังจะเริ่มสนุก กำลังพุ่งขึ้น กำลังจะมันส์ สามารถใช้คำว่า "จ๊วด" มาประกอบเพื่อเพิ่มอรรถรส -
งัวซน
แปลว่า : วัวขวิด -
ควยซน
แปลว่า : ควายขวิด -
แข่วควย
แปลว่า : ฟันโยก ฟันน้ำนมที่โยกและเปลี่ยนเป็นฟันแท้ -
นั่งย่องย่อ
แปลว่า : นั่งยองยอง -
ฝนมีด
แปลว่า : ลับคมมีด ลับมีด -
ซุมห่า
แปลว่า : พวกห่า (ใช้ด่ากลุ่มคน)