ภาษาอีสานมาใหม่ 6485 - 6494 จาก 17431
-
ฮิ่นตรอง
แปลว่า : พิจารณาโดยรอบคอบ เรียก ฮิ่นตรอง อย่างว่า หมอชาช้าก่อน หมอเหล้าเอามัน หมอฝิ่นฮิ่นตรอง (ภาษิต) คันชิทำการสร้างอันใดให้ฮิ่น อย่าได้เห็นแก่ใกล้กินกล้วยโม่มเสีย (กลอน). -
ฮิ้น
แปลว่า : ริ้น แมลงตัวเล็กๆ คล้ายแมลงหวี่ชอบกัดกินเลือดคนเป็นอาหาร เรียก ฮิ้น อย่างว่า คันว่าย่ากล่าวแล้วหลานเล่าเลยจา ย่านี้ปัญญาเลิ็กส่องเห็นตับฮิ้น ย่าโลดกินแต่อ้อยปล้องถี่ลำหวาน บอกให้ฝูงหลานกินแต่เลาตางอ้อย (ย่า). -
ฮิ่น
แปลว่า : กลิ่นหอมที่มากระทบจมูกเพียงเล็กน้อย เรียก หอมฮิ่น ถ้ามาก เรียก ฮึ่น. -
ฮิดฮิด
แปลว่า : อาการเจ็บปวดเพียงเล็กน้อย เรียก ปวดฮิดฮิด ถ้าปวดมาก เรียก ฮึดฮึด. -
ฮิง
แปลว่า : รึง ผูก มัด อย่างว่า คันว่าสมคบด้วยคนบุญนักปราชญ์ เป็นดั่งจันทน์แลคู้ตองกล้วยห่อฮิง คันว่าสมคบด้วยพาโลคนถ่อย เป็นดั่งปลาเน่าหม้อตองกล้วยห่อฮิง (สังข์) คันว่าปลดโทษแล้วสะสว่างเสวยฮม เมื่อใด เฮาจักเวนบริพารพวกพลทังอั้ว บัดนี้โยธาซ้ำเชิญพลพักเพิ่ง พี้ดาย ลุงท่านให้ตื่มฮั้วฮิงต้ายเขื่อนข็ง (ฮุ่ง). -
ฮิ
แปลว่า : คนที่มีปกตินิสัยเลือก สิ่งใดไม่ชอบก็ไม่เอา เรียก ฮิ เช่น เลือกกิน เรียก ฮิกิน เลือกใช้ เรียก ฮิใช้ เลือกงาน เรียก ฮิงาน เลือกเงิน เรียก ฮิเงิน เลือกหมู่ เรียก ฮิหมู่. -
ฮ่ำไฮ
แปลว่า : ร่ำไร อย่างว่า คึดแม่ป้าปุนไห้ฮ่ำไฮ (สังข์) ชะบูหน้าท้าวฮ่ำไฮความเลยลวด เชิญสายสมรม่วนเมืองกินแล้ว ในถันถ้องฮามฮอยฮ้อยส่ำ ทุกที่แผ้วผิวพร้อมพ่องถอย (ฮุ่ง). -
ฮ่ำโฮ
แปลว่า : ร้องไห้โฮ อย่างว่า ซว่าซว่าข้าเขาฮ๋ำโฮเสียง ภูมีผายเชิงเถิงแท่นคำคนเฝ้า เสียงสูรพร้อมเพลงระบำพิณพาทย์ ตีเสบเจ้าลุ่มฟ้าระงมกลั้วเกิ่งสวรรค์ (สังข์). -
ฮ่ำเฮียน
แปลว่า : เล่าเรียน อย่างว่า รือจักไปจอบจ้างหมอฮ่ำเฮียนมนต์ ทำตนเป็นดั่งธรทยานผ้าย อันนั้นวิสัยช้าเยียวเกินการชั่ว ผิดเผ่าเชื้อธรเถ้าใคร่ครวญ (สังข์). -
ฮ่ำเฮียน
แปลว่า : กราบทูล อย่างว่า เจ็ดหน่อไท้ธรงแม่พังคำ พวงคำประดับห่มภรณ์แพรห้อ บุญขวางยั้งลวาชุมชมชื่น เมื่อนั้นคอนขาบเกล้ากลอยไหว้ฮ่ำเฮียน (สังข์).