ภาษาอีสานมาใหม่ 7251 - 7260 จาก 17431
-
แหน
แปลว่า : จอกแหน ชื่อพืชชนิดหนึ่งลำต้นและใบเป็นฝอย เล็กกว่าจอกหมาก มีใบ ๒ ใบเป็นรูปไข่เล็กๆ ค่อนข้างหนา ด้านบนสีเขียว ด้านล่างสีม่วง ชอบลอยอยู่ในน้ำนิ่งๆ ใช้กินเป็นอาหารได้ เรียก แหน. -
แห้งเหือด
แปลว่า : คอยแห้งหายไป เหือดแห้งไป หอดแห้ง ก็ว่า อย่างว่า นับแต่ท้าวหอดแห้งคนิงนาฏในปรางค์ วันคืนแถมถ่ายระดูเดิมตั้ง ก็บ่ยินยังข้อในกระบวนเมือแจกใผนั้น ทุกที่ท้วงไทท้าวป่วยยืน (สังข์). -
แห้ง
แปลว่า : ไม่สด ไม่แจ่มใส ไม่เปียก ไม่มีน้ำ ดอกไม้ไม่สด เรียก ดอกไม้แห้ง อย่างว่า เมื่อนั้นอาก็โลมเอาน้อยนงเยาว์ไปซ่อนไว้ที่กองดอกไม้เหยแห้งขอกเสา (สังข์). -
แห่ง
แปลว่า : ที่ สถานที่ อย่างว่า ที่นั้นยังมีอสรพิษฮ้ายตัวขนาดงูซวง มันก็เทียวระวังขงเขตดงดอยกว้าง แม้นว่าพึงคณาเนื้อตัวใดเดินฮอดมันนั้น มันก็เพินพ่นน้ำลายกลั้วมืดมัว (สังข์). -
แหง
แปลว่า : ร้าว หม้อร้าว เรียก หม้อแหง คือมีรอยแตกเป็นทางยาว. -
แหก
แปลว่า : แยกออก ถ่างออก ทำให้อ้าออก อย่างว่า เว้าแหกบ้านมันบ่ฮุ่งบ่เฮือง เว้าแหกเมืองมันสูญมันเศร้า (ภาษิต) แถวเถื่อนกว้างเฮืองมาศมาลี เหมันต์กลายด่วนดลระดูฮ้อน ภูบาลดั้นเดินไพรคราวค่ำ สังข์ก่อนย้ายวงฮ้อนแหกพลัน (สังข์). -
แห่
แปลว่า : แวดล้อม ห้อมล้อ คนที่เดินไปกันเป็นจำนวนมาก เช่น ไปแห่พระเวสเข้าเมือง แห่บั้งไฟ แห่กองกฐิน แห่กองบวช แห่กองผ้าป่า เรียก แห่ อย่างว่า เหลือแฮงสร้างกฐินแฮบ่ได้แห่ ผู้บ่สร้างแท้แท้สังมาได้แห่มา (กลอน). -
แห
แปลว่า : หลบ หลีก กลัว คนทำความผิดมักจะหลบหน้าเจ้าหน้าที่ โดยเฉพาะตำรวจเพราะกลัวเขาจะจับกุมคุมขัง เหมือนหมาที่เป็นบาดแผลกลัวแมลงวัน อย่างว่า ควายบาดแหกา หมาบาดแหแมงวัน (ภาษิต). -
แห
แปลว่า : ชื่องูชนิดหนึ่ง มีลายเหมือนตาแห เรียก งูดางแห งูดางแหเป็นงูไม่มีพิษ. -
แห
แปลว่า : ชื่อเครื่องมือจับปลาชนิดหนึ่ง สานเป็นตา โดยใช้ป่านปอหรือเชือก ถ้าบ้านใดมีปลาตัวเล็กก็จะสานตาถี่ ถ้ามีปลาตัวใหญ่ก็สานตาห่าง อันนี้เพียงเป็นข้อสังเกตอย่างว่า ตึกแหได้ปลาไข่ เอาเมียใหม่ได้ลูกพร้อม บุญสร้างตั้งแต่หลัง (ภาษิต).