ภาษาอีสานมาใหม่ 7473 - 7482 จาก 17431
-
หัน
แปลว่า : เร็ว ไว เช่น วิ่งเรวเรียก แล่นหัน ปิ่นไว เรียก ปิ่นหัน. -
หัตถี
แปลว่า : ช้าง ช้างตัวผู้ อย่างว่า เมื่อนั้นพึงคณาช้างหัตถีแสนส่ำ เห็นแจ่มเจ้าใจสท้านทั่วไพร (สังข์) ยศยิ่งล้ำเถิงขอบชมพูหลายขุนเขาย่าลัวเมือเฝ้า เมื่อนั้นหัตถีช้างนำมามีขาด ดั้นเถื่อนถ้องไพรกว้างขาบถวาย (ฮุ่ง). -
หัตถกรรม
แปลว่า : การทำในโรงงานอุตสาหกรรม. -
หัดแข้ว
แปลว่า : ระคายฟันเวลาเคี้ยวอาหารที่มีกรวดหรือทรายเป็นต้น เรียก หัดแข้ว อย่างว่า ตั้งหากกินหัดแข้วจำเป็นปางยาก (เวส). -
หั้ง
แปลว่า : ถ้า ผิ หาก หากเป็นหั้ง อย่างว่า กูหั้งว่าหละ กูบอกมันแล้วมันหั้งบ่ฟังความกู (บ.). -
ห้อย
แปลว่า : แขวนติดอยู่ ติดตาม อย่างว่า เทื่อนี้เสียยศแท้ทังสินศักดิ์ดื่ม แลนอ เป็นเพื่อบาปก่อกุ้มกรรมห้อยห่างบุญ แท้แล้ว (สังข์) แม้นว่าเถิงยศได้กะกุลนามในราชก็ดีถ้อน กูบ่มีขึ้นห้อยหาพร้อมเพิ่งความ แลเด (สังข์). -
ห้อม
แปลว่า : ชื่องูชนิดหนึ่ง มีพิษร้ายแรง เรียก งูเห่าห้อม อย่างว่า ชาติที่งูเห่าห้อมโตใหญ่สาระพิษ (ป.). -
หอม
แปลว่า : เป็นหัวหน้า นำพา เป็นหัวหน้าพามา เรียก หอม รวมไพร่พล เรียก หอมพล เมตตาปรานี เรียก หอม ทะนุถนอม เรียก หอม คุ้มครอง เรียก หอม อย่างว่า เจ้าว่าให้แต่งเต้าเถิงแม่นางจอม ขวัญอย่าออนค่อยคงเถิงท้าว บัดนี้ตูก็หอมเมืองไว้ถือนาถ้าแม่ พุ้นดาย ยังไป่มีผู้สร้างเฮือนย้าวอยู่ปุน (ฮุ่ง). -
หอม
แปลว่า : ของหอม ดอกไม้ผลไม้หรือสิ่งที่มีกลิ่นหอม เรียก ของหอม อย่างว่า สะไย่พร้อมพลนอบมัสการ มาลาเลียนทอดทูลจอมเจ้า ฮองฮองหน้าฝูงศรีสาวถ่าว ประดับดอกไม้กวมเกล้าหื่นหอม (สังข์) แม้นว่าเดียรฉานเชื้อภาษาโฉมต่างก็ดี คันว่าได้เกลือกกลั้วกันนั้นหากหอม แม่แล้ว (สังข์). -
หอบ
แปลว่า : เอาแขนทั้ง ๒ ข้างรวบสิ่งของไป เช่น หอบเข้าหอบของ หอบลูกหอบเต้า หอบฟืน หอบผัก อย่างว่า กับทังวิไชยยักษ์ท้าวอนุชาน้องนาถ มันหอบได้ดอยถิ้มใส่พระองค์ (สังข์) เลยลวดฮอมผืนผ้ามีพันคุบเครื่อง ท้าวหอบอุ้มเอาให้ฮุ่งสาว (ฮุ่ง).