ภาษาอีสานมาใหม่ 9038 - 9047 จาก 17431
-
ลายหมี่
แปลว่า : ฝ้ายหรือไหมที่มัดหมี่แล้วทอเป็นผืนผ้า เรียก ผ้ามัดหมี่ หมี่นั้นมีหลายชนิดเช่น หมี่เอื้อ หมี่ขอ หมี่ข้อ หมี่กระปู หมี่เอื้อสองคอง หมี่ฝั่งซ้าย หมี่หมากจับหว่าน หมี่หมากจับ หมี่ต้นสน หมี่นาค หมี่ดอกแก้ว การตั้งชื่อลายหมี่เป็นเรื่องของช่าง หมี่มีรูปร่างคล้ายคนหรือสัตว์ก็ตั้งตามนั้น. -
ลายสาม
แปลว่า : ลายที่สานยกสามข่มสาม เรียก ลายสาม. -
ลายสอง
แปลว่า : ลายที่สานยกสองข่มสอง เรียก ลายสอง. -
ล้ายล้าย
แปลว่า : การเดินตามกันเป็นแถวเป็นแนว เรียก ย่างนำก้นกันล้ายล้าย ถ้าเดินสับสน เรียก ย่างล้ายล้าย ลุ้ยล้าย ก็ว่า. -
ลายตาแหลวห้อ
แปลว่า : ลายเฉลว -
ลายตา
แปลว่า : ตาที่มองเลือนหรือพร่าไป เรียก ลายตา. -
ลายจีน
แปลว่า : ลายที่เขียนโดยช่างจีน หรือที่เขียนคล้ายลายจีน เช่น ลายที่เขียนภาชนะกระเบื้อง ถ้วย โถ โอ จาน เรียก ลายจีน. -
ลายคุบ
แปลว่า : ตอกไม้ไผ่ที่จักเป็นเส้นๆ ยาวประมาณ ๓ หรือ ๔ ศอก สานขัดกันคือ ยกสี่ข่มสาม ยกสองข่มสามสลับกันไป ลายคุบนี้สานแอ้มเฮือน แอ้มส้วมอาบ แอมส้วมนอน. -
ลายขิด
แปลว่า : ฝ้ายหรือไหมที่มัดด้วยเชือกหรือปอกล้วย ย้อมด้วยสีต่างๆ เมื่อย้อมได้สีดีแล้วจึงแก้เชือกมัดออก นำฝ้ายหรือไหมไปทอเป็นผ้านุ่ง ผ้าห่ม หรือผ้าเย็บหมอน ผ้าที่ทอเป็นผืนแล้วเรียก ผ้าลายขิด มีชื่อเรียกตามลายที่เรามัด เช่น ขิดหมากมอน ขิดดอกแก้ว ขิดกาบ ขิดขอ ขิดตามน ขิดคน ขิดดอกบัว ขิดช้าง ขิดตาไก่ ขิดดาว ขิดแอวขัน ขิดส้อยพร้าว ขิดดอกต้าง ขิดแงหมากหวาย ขิดดอกผักแว่น ขิดม้า ขิดลอด ขิดหมากโมง ขิดส้อยหมาก ขิดอุ้มหน่วย ขิดดอกฮัง ขิดดอกจอก (บ.). -
ลายขัด
แปลว่า : ดอกไม้ไผ่ที่จักเป็นเส้นๆ สั้นยาวตามต้องการ จะย้อมด้วยสีหรือไม่ก็ได้ เหลาให้เกลี้ยงเกลาแล้วสานขัดกัน ยกเส้นข่มเส้น เรียก ลายขัด ใช้ทำพัดหรือไม้ตีแมลงวันก็ได้.