ภาษาอีสานมาใหม่ 9088 - 9097 จาก 17431
-
ลัว
แปลว่า : ผู้สืบตระกูลมาจากพระเจ้าแผ่นดินหรือเชื้อพระวงศ์ผู้ใหญ่เรียก ลัว อย่างว่า บางพ่องเข้าแทบใกล้หัตถบาสสังคม เขาก็หอมเทพีสว่ายสรงเลยแล้ว เลยเล่าปุนความให้หาลัวเถ้าแก่ ยอใส่ด้งกระเบียนแก้วผอกผี (ฮุ่ง). -
ลับ
แปลว่า : ที่อยู่ในที่ซึ่งแลไม่เห็นเรียก ที่ลับตา ที่อยู่ซึ่งไม่ได้ยินถึงเรียก ที่ลับหู ที่อยู่ในที่ซ่อนเร้นเรียก ที่ลับลี้ อย่างว่า ผ่อเห็นสูรย์เคี่ยนค้อยลับเหลี่ยมลงแลง พุ้นเยอ สามศรีเสงียมค่อยเนานอนหั้น โฉมพราวท้าวจาสังข์น้องนาถ เทื่อนี้เศิกคั่งเค้าคุงข้อนฮอดเฮา แท้แล้ว (สังข์). -
ลั่นเต็ง
แปลว่า : ล้มทับ เรียก ลั่นเต็ง อย่างว่า เสียงยิ่งเพี้ยงฟ้าลั่นลงเหง ทังสองสลบท่าวตนตอมสบั้น ภูมีท้าวธรงธนูก้าวแกว่ง ปีนล่วงล้ำผาเผี้ยนเกลื่อนกอง (สังข์) ใจขุ่นเขี้ยวคือฟ้าลั่นเต็ง (กา). -
ลั่น
แปลว่า : เสียงฟ้าร้องเรียก ฟ้าลั่น เสียงตีฆ้องเรียก ลั่นฆ้อง เหนี่ยวไกปืนเรียก ลั่นไกปืน อย่างว่า ฟังยืนพร่างพร่างฟ้าเตินลูกเมือแมน พุ้นเยอ จอมธรรม์ทรงอาวรณ์เฮียกขวัญหาห้อง คนิงเถิงแก้วสามพระองค์อันพราก วันั้น กับทังสองสิ่งเหง้าสงวนน้อยแม่เมือง (สังข์). -
ลั่น
แปลว่า : ขั้น ตอน ชั้น ภูเขาที่ลดเป็นชั้น เรียก ลั่นเขา อย่างว่า ภูเขาขำลั่นดอยดงห้วย (กา). -
ลัน
แปลว่า : เครื่องดักปลาไหล เรียก ลันืลันสำหรับดักเอี่ยนหรือปลาไหลนี้จะทำด้วยกระบอกไม้ไผ่ ยาวขนาดสามหรือสี่ปล้อง ทะลุปล้องให้เหลือไว้ปล้องสุดท้าย ใช้ไส้เดือนเป็นเหยื่อ เอาเหยื่อใส่ลงในบั้งลันแล้วนำไปดักไว้ตามหนองน้ำที่มีเอี่ยน อย่างว่า อัศจรรย์ใจกุ้งกุมกินปลาบึกใหญ่ ปลาซิวไล่แข้หนีไปซ้นหลืบหิน เอี่ยนเปิดน้ำหนีจากวังตม มันไปแปลงฮวงฮังอยู่เทิงปลายไม้ (ปัญหา). -
ลัด
แปลว่า : เดินตรงไปเรียก ย่างลัด ไปต้อนวัวเรียก ไปลัดงัว อย่างว่า ลัดแผ่นพื้นเขาขาดทะลายลง ฮอยพลายสารหล่มไปเป็นส้าง ฮอยนั้นอัศจรรย์ล้ำสามวายังย่อม ภูวนาถท้าวทวยก้าวไต่ตาม (สังข์). -
ลังล้าว
แปลว่า : พยศ แสนงอน การขัดขืนไม่ยอมทำตาม เรียก ลังล้าว อย่างว่า หนีกะหนีบได้ลังล้าวบ่อยากไป (ขุนทึง) ลงก็ให้ลงลายเดียวอย่าเฝือนลังล้าว (กาไก). -
ลังลาก
แปลว่า : ลักลั่น หยุมหยิม ไม่เป็นระเบียบ เช่น วางสิ่งของไม่เป็นระเบียบ ของสิบอย่างวางไว้สิบที่ เรียก ลังลาก ลังลาด ก็ว่า. -
ลัง
แปลว่า : ดื้อรั้น ขัดขืน การแสดงอาการขัดขืนไม่ทำตาม เช่น วัวที่เทียมเกวียนแล้วสลักแอก เจ้าของตีไม่ยอมไปเรียก งัวลัง อย่างว่า อย่าได้ลังแข็งข้อใสไปเป็นท่าน (ฮุ่ง).