ภาษาอีสานมาใหม่ 9481 - 9490 จาก 17431
-
ยล
แปลว่า : มองดู อย่างว่า โสภาพพร้อมโดยดั่งอินทร์แปลง ยามยลคือแท่งทองโลมไล้ เมื่อนั้นองค์กษัตริย์ไท้แพงเมืองชมชื่น ดีแก่สูรย์ส่องพ้นเฮียวไม้ฮุ่งมา (ฮุ่ง). -
ยม
แปลว่า : มะยม ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง มีผลใช้กินได้ เรียก หมากยม มี ๒ ชนิดคือ หมากยมบ้านและหมากยมป่า หมากยมผาก็ว่า อย่างว่า อัมพาต้นเฟืองไฟยมหลอด (กาไก) ชางยมผาพร่ำแงวคายค้อ (สังข์). -
ยนยน
แปลว่า : สีเลื่อมแพรวพราวดุจแสงพระอาทิตย์แรกขึ้น เรียก ยนยนเหลื้อม อย่างว่า ทันที่ยนยนเหลื้อมดวงปรางค์ผาสาทน้ำใหญ่ล้อมบาลังท้าวที่เซ็ง (ฮุ่ง). -
ยถากรรม
แปลว่า : ตามกรรม ตามแต่จะเป็นไป (ป.ส. ยถากมฺม). -
ไม้
แปลว่า : สิ่งที่งอกจากดิน มีราก มีลำต้น มีกิ่งก้าน มีใบ เรียก ไม้ มีหลายชนิด เช่น ไม้กุง ไม้แก ไม้ขาม ไม้แค ไม้งิ้ว ไม้จิก ไม้ฮัง ไม้ดู่ไม้แดง ไม้ยูง ไม้ยาง เป็นต้น. -
ไม
แปลว่า : เบียดบัง เช่น เบียดบังเอาของคนอื่น เรียก ไมเอา. -
โมโห
แปลว่า : โกรธ หลง อย่างว่า เมื่อนั้นพระบาทเจ้าใจมุ่งโมโห เฮาจักซอมดูยามประสูติมามีแทมโห เฮาจักซอมดูยามประสูติมามีแท้ ผ่อเห็นวันใสซ้ายทินกรกั้งฮ่ม เสเนศน้อมลาเจ้าเลิกลง (สังข์). -
โมหัง
แปลว่า : โกรธ หลง เขลา อย่างว่า เมื่อนั้นยักษ์ใหญ่ฮู้คุมเคียดมายสติ โมหังหายกล่าวนางในห้อง คำนี้ขีนพระทัยแท้จอมพระนางอย่าได้กล่าว จริงเถิ้น ชาติที่ปูหากบุบุ่นท้างปลาหล้างชิล่องตาม แท้นา (สังข์). -
โมลีโลก
แปลว่า : ผู้เป็นจอมแห่งโลกคือพระพุทธเจ้า. -
โม่ม
แปลว่า : กลืนกินโดยไม่เคี้ยวให้แหลกเสียก่อน เรียก โม่ม อย่างว่า กูจักกินไตตับโม่มมันตางเหมี้ยง (สังข์).