ค้นหา "คำ" 111 - 120 จาก 1269
-
กระพุม
แปลว่า : มือทั้งสองข้างที่ประนมเข้ากันมีสัณฐานดังดอกบัวตูม เรียก กระพุมมือ อย่างว่า สิทธิการิยะน้อมก้มเกษกนถวาย ยอกระพูมมือนบขาบพระคุณไตรแก้ว ตนตัวข้าขอมอบพระไตรรัตน์ ขอให้เป็นดั่งบัลลังก์คำที่ทะรงพุทโธเจ้า (สิริจัน). -
กระออม
แปลว่า : โอเงินหรือโอทองคำที่เจ้านายชั้นสูงมีไว้ เพื่อรดน้ำพระราชามหากษัตริย์ เรียก กระออม อย่างว่า แสนกระยาเจ้ากระออมคำทวยทอด (กา) สมณ์ใหญ่ย้ายกระออมแก้วหลั่งลง (สังข์). -
กลองงัน
แปลว่า : กลองเพลที่ใช้ตีในวัน ๗-๘ ค่ำ และ ๑๔-๑๕ ค่ำของทุกเดือน ใช้ตีในเวลาทุ่มเศษ การตีใช้ช่วงสั้นๆ เพียง ๓ บท เพื่อเตือนญาติโยมชายหนุ่มหญิงสาวลูกเล็กเด็กแดงภายในบ้าน ให้ออกมาทำวัตรสวดมนต์ หรือฟังคำสั่งสอนจากพระสงฆ์ . -
กล้องขา
แปลว่า : กำไลขา เครื่องประดับขาเรียก กล้องขา หล่อด้วยเงิน คำ หรือทองนาก ทำเป็นรูปกลมหรือสี่เหลี่ยม ชนิดกลวงข้างใน เรียก กล้องขาโข่ง ชนิดไม่กลวงเรียก กล้องขาตัน กอกขา ก็ว่า. -
กลั้น
แปลว่า : อด, ทน สกดใจเรียก กลั้นใจ อย่างว่า เมื่อนั้นเทโวฮู้คำเมืองคนิงแน่ เมื่อจักบ่บอกแท้เยียวกลั้นเกลื่อนตาย เมื่อนั้นองค์ตรัสชี้เสาวนีย์เนืองกล่าว นางนั้นลงเกิดก้ำนครล้านโลกคน ท่านเอย (สังข์). -
กลับ
แปลว่า : พลิก พูดคำจริงเป็นเท็จเรียก กลับคำ กลับกล่ายล่ายความ ก็ว่า. -
กล่าว
แปลว่า : พูด การพูดหรือเว้าเรื่องธรรมดาสามัญเรียก กล่าว กล่าวต้าน ก็ว่า อย่างว่า ญิงใดปากกล่าวต้านหัวก่อนบุญมี เป็นเมียใผส่วนดีโดยแท้ ชายใดโอมเอาได้เป็นเมียแสนประเสริฐ ขอให้บาบ่าวท้าวซอมสิ้งเบิ่งเอา (คำสอน). -
กล่าวโอม
แปลว่า : สู่ขอ การสู่ขอหญิงมาเป็นภรรยา เรียก กล่าวโอม อย่างว่า ญิงใดป้งแค่งส้วยคิ้วก่องกวมตา หัวนมมีปานดำแม่นญิงมีบุญแท้ ชายใดโอมเอาได้เป็นเมียโชคใหญ่ ดีประเสริฐแท้เมือหน้าฮุ่งเฮือง (คำสอน). -
กลียุค
แปลว่า : ยุคร้าย ยุคที่คนรบราฆ่าฟันกัน เห็นชีวิตคนเป็นเหมือนเนื้อหรือปลา หรือยุคที่เต็มไปด้วยโรคภัยไข้เจ็บ เรียกกลียุค กียุค ขียุค ก็ว่า อย่างว่า ฝูงข้อยข้าขันก่อนพานคำ ยังค่อยฝนคมใสสี่แสนเส็งไว้ ลอนว่ากี่ยุคก้ำเป็นการพระบาท บ่หลีกได้ตูข้อยค่อยฝืน (ฮุ่ง). -
กวานเข้าจ้ำ
แปลว่า : หมอผีประจำบ้านเรียกกวานเข้าจ้ำ ถ้าผีเข้าใครกวานคนนี้จะเอาเข้าไปจ้ำออก เรียก กวานเข้าจ้ำ กวานก็จัดของมีกล้วย ๑ ลูก เข้า ๑ ปั้น จับด้วยมือขวา กล่าวคำผอกผี พอว่าจบแล้ว ก็เอาของนั้นกวาดที่มือคนป่วย แล้วทิ้งเครื่องผอกนั้นไปทิศตะวันตก ผีที่มาเข้าคนก็จะออกไปแล.