แหล่งเรียนรู้รอยเท้าไดโนเสาร์ท่าอุเทน

แหล่งเรียนรู้รอยเท้าไดโนเสาร์ท่าอุเทน ตั้งอยู่ที่ตำบลพนอม อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม ทางหลวงแผ่นดิน 212 ท่าอุเทน–บ้านแพง ห่างจากอำเภอท่าอุเทน 27 กม.
ความเป็นมาของแหล่งท่องเที่ยวแห่งนี้ : เมื่อเดือนกรกฎาคม ปี พ.ศ.2544 ขณะที่คนงานกำลังระเบิดหินในพื้นที่ของเอกชนเพื่อนำไปก่อสร้างเขื่อนกั้นตลิ่งตามแนวลำน้ำโขง ได้สังเกตเห็นรอยเท้าประหลาดของสัตว์ฝังอยู่ในหิน จึงได้แจ้งให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง นักธรณีวิทยาจากกรมทรัพยากรธรณีวิทยา นำโดย ดร.วราวุธ สุธีธร ลงพื้นที่มาตรวจสอบ ผลการตรวจสอบสร้างความตื่นตะลึงเป็นอย่างมาก เพราะรอยเท้าประหลาดที่พบ คือ รอยเท้าของ ไดโนเสาร์ นกกระจอกเทศ และอิกัวดอน รวมทั้ง รอยเท้าจระเข้ขนาดเล็กอีก 1 ชนิด
รอยเท้าไดโนเสาร์ท่าอุเทน ในแหล่งห้วยด่านชุม อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม เป็นรอยเท้าไดโนเสาร์บนพื้นหินทรายสีน้ำตาลแดง หมวดหินโคกกรวดในยุคครีเตเซียสตอนต้นอายุประมาณ 100 ล้านปี แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มคือเทอร์โรพอตและออร์นิโธพอต รอยเท้าไดโนเสาร์ออร์นิโธพอต มีจำนวน 1 แนวทางเดิน ขนาดรอยเท้ายาวประมาณ 18 เซนติเมตร กว้าง 12.12 เซนติเมตร คำนวณความสูงตัวไดโนเสาร์จากสูตรของ Thulborn (1989) ได้ประมาณ 86.4 เซนติเมตร คำนวณความเร็วในการเคลื่อนไหวจากสูตรของ Alexander (1976) ได้ประมาณ 8.07 กิโลเมตร/ชั่วโมง
รอยเท้าไดโนเสาร์เทอร์โรพอต จำนวน 29 ทางเดิน ขนาดของรอยตีนกว้าง 6 ถึง 16.1 เซนติเมตรยาว 10 ถึง 18 เซนติเมตร ประมาณความสูงตัวไดโนเสาร์ได้ 48- 75.15 เซนติเมตร มีความเร็วประมาณ 4.53-11.66 กิโลเมตร/ชั่วโมง
จากรอยเท้านับร้อยๆ รอย และแนวทางเดินนับสิบรอย มีทั้งที่กำลังเดินไปทางซ้าย ทางขวา กำลังวิ่ง ลื่นไถลไปข้างหน้า วกกลับมาทางเดิม แสดงให้เห็นถึงจำนวนไดโนเสาร์นับสิบตัวที่ผ่านไปมาบริเวณนี้ในช่วงเวลาใกล้กันซึ่งส่วนใหญ่เป็นรอยเท้าของไดโนเสาร์ออร์นิโธนิโมซอหรือไดโนเสาร์นกกระจอกเทศ ที่มักอาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง นอกจากนั้นเป็นรอยเท้าของ ไดโนเสาร์อิกัวโนดอนไดโนเสาร์ จำพวกซอโรพอด และจระเข้ ทำให้สันนิษฐานได้ว่าเมื่อ 100 ล้านปีที่แล้วบริเวณนี้เคยเป็นที่ราบริมฝั่งแม่น้ำที่บรรดาสัตว์หลายชนิดต่างลงมาหากิน
ธรณีวิทยาแหล่งรอยเท้าไดโนเสาร์ท่าอุเทนจัดอยู่ในหมวดหินโคกกรวดยุคครีเตเซียส อายุประมาณ 100 ล้านปีมาแล้ว ประกอบด้วยชั้นหินทรายสีน้ำตาลแดง หินทรายแป้งสีน้ำตาลแดง และหินโคลนสีน้ำตาลแดง มีรอยริ้วคลื่น และรอยระแหงโคลน การคัดขนาดของเม็ดทรายแดงอยู่ในระดับปานกลาง แสดงสภาพแวดล้อมโบราณแบบแม่น้ำพัดพาริมฝั่ง

ข้อมูลเพิ่มเติม

ศึกษารอยเท้าไดโนเสาร์อายุกว่า 100 ล้านปี