ผญา ไผผู้เฮียนฮ่ำฮู้ วิชาปราชญ์ทางใด
ใครร่ำเรียนวิชาการใด ก็ให้มีใจจดจ่อ ต่อวิชาที่ตนร่ำเรียน
คลังบทความ หน้า 22
ผญา ขอให้อดสาสู้ เพียรไปให้ถืกป่อง
ให้อุตสาหะพยายาม ทำโดยสุจริต คุณอาจารย์ยกไว้ใส่เกล้า ระลึกถึงเสมออย่าได้ลืม
ผญา ให้เจ้าเอาความฮู้ หากินในทางชอบ
ให้ใช้ความรู้ที่มีอยู่ ทำมาหากินในทางที่ชอบ เลี้ยงชีพชอบตลอดชีวิต
ผญา คันว่าได้ดีแล้ว อย่าลืมคุณพ่อแม่
ถ้าได้ดีแล้ว อย่าลืมคุณพ่อแม่ ท่านเลี้ยงเรามาตั้งแต่เล็กจนเราเติบใหญ่
ผญา ตกกะเทินว่าได้ฮ่ำเฮียนแล้ว ให้เฮียนเหมิดสู่ซ่อง
ในเมื่อได้ชื่อว่ามาร่ำเรียนแล้ว เรียนให้หมดให้ละเอียด
ผญา ตกกะเทินว่าได้สู้ บ่ถอยหลังให้เขาว่า
เมื่อได้ตกลงใจว่าสู้แล้ว ไม่ท้อถอย มีแต่จะเจริญก้าวหน้าไปเรื่อย
ผญา ซาติที่เป็นญิงนี้ ยิงไปให้มันแน่
เกิดเป็นผู้หญิงควรอยู่ในจารีตประเพณี เขาจึงถือว่าเป็นผู้หญิงที่มีราคา
ผญา ซาติที่เป็นญิงนี้ ให้ธรรมเนียม นามไก่
เกิดเป็นผู้หญิงควรสั่งสอนดูแลลูกให้เขาเป็นคนดีให้ได้
ผญา ซาติที่ภาษาเซื้อนามเสืออย่าได้แอบ
เมื่อเป็นหัวหน้าคนควรทำตนให้มีบารมีสมกับที่เป็นหัวหน้า แต่เมื่ออยู่กับลูกน้องควรทำตัวเป็นกันเองเพื่อจะได้ใจลูกน้อง
ผญา ให้มีใจเสมอน้ำ คงคา สมุทรใหญ่
ทำใจให้ลึกล้ำ เหมือนสายน้ำมหาสมุทร ไตร่ตรองถี่ถ้วนสุด แล้วจึงเผยเอ่ยเรื่องราว
ผญา ให้ถืกกันคือแหกับข้อง ยามหาปลา
จงรักกันเหมือนแหข้อง ตามกันล่องลอยธารา แหดำน้ำจับปลา ข้องลอยท่าอยู่ข้างบน
ผญา ให้เจ้าเย็นเย็นไว้ คือดั่ง เย็นตาโฟ
ให้เจ้าใจเย็นเย็น เย็นเหมือนดั่งเย็นตาโฟ ใครรีบซดคำโต จึงจะรู้ว่ามันร้อน