ฝนตกแล้วไป “ตึกสะดุ้ง” กัน

ฝนตกพรำ ๆ ชาวบึงกาฬต่างก็ดีใจ ชวนกันพากันไปหาอยู่หากินตามวิถีชีวิตชาวบ้าน น้ำมาชวนพากัน ตึกสะดุ้ง ไปดูกันจ้าหากินถิ่นอีสาน ตึกสะดุ้ง คือ วิธีการจับปลาอย่างหนึ่ง 

สะดุ้ง หมายถึง เครื่องมือจับปลาชนิดหนึ่งลักษณะเป็นร่างแหผืนสี่เหลี่ยมมุมทั้งสี่ผูกติดกับคันไม้ไผ่สำหรับสะดุ้งมีทั้งขนาดเล็กและใหญ่ ถ้าเป็นสะดุ้งขนาดเล็กที่ยกได้คนเดียวจะใช้ไม้ไผ่ผ่าซีกหรือใช้ไม้ไผ่ลำเล็ก ๆ ไขว้กันเป็นกากบาทปลายทั้งสี่ผูกติดกับมุมร่างแห ตรงกลางจะผูกติดกับไม้คานสำหรับยกซึ่งเป็นท่อนไม้ไผ่ขนาดพอเหมาะสมสำหรับยกขึ้นลงได้ 

สะดุ้งขนาดเล็กใช้จับปลาตามแหล่งน้ำนิ่งและน้ำไม่ลึก แต่ถ้าเป็นสะดุ้งขนาดใหญ่ คันสะดุ้งจะทำด้วยไม้ไผ่ทั้งลำผูกไขว้กันอย่างมั่นคง ใช้ลำไม้ไผ่หรือไม้จริงทำเป็นโครงมีเครื่องถ่วงน้ำหนักทำมุมฉากกับคานยอคล้ายปั้นจั่น 

สะดุ้งขนาดใหญ่นิยมใช้ดักปลาในน้ำลึกบริเวณแม่น้ำลำคลองในภาคกลาง เช่น ปลาสร้อยปลาเค้า ปลากด เป็นต้น 

การตึกสะดุ้งในอดีตมีความนิยมอย่างมากเพราะถือเป็นเครื่องช่วยผ่อนแรงและลดเวลาคือการวางสะดุ้งแต่ละครั้งสามารถจับปลาได้จำนวนมาก ชาวบึงกาฬที่อาศัยอยู่ตามสองฝั่งแม่น้ำลำคลองก็ใช้วิธีนี้ในการดำรงชีวิตซึ่งปัจจุบันก็ยังมีการใช้สะดุ้งอยู่ แต่อาจน้อยลงกว่าเดิม 

ภาพปกจาก www.canva.com โดย kamolpan Naonai
ภาพประกอบโดย kamolpan Naonai