ภาษาอีสานทั้งหมด 10941 - 10950 จาก 17431
-
ฮังแฮ้ง
แปลว่า : ทองระอา ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง เรียก ต้นฮังแฮ้ง อีกอย่างหนึ่ง รังเป็นที่อยู่ของแร้ง เรียก ฮังแฮ้ง ฮังแฮ้งนี้แฮ้งทำขึ้นตามต้นไม้ใหญ่ๆ ในรังของแฮ้งนี้จะมีกิ่งไม้กิ่งหนึ่งโบราณว่าไม้ตาทิพย์ แร้งอาศัยไม้กิ่งนี้จึงมองเห็นซากสัตว์ซึ่งอยู่ที่ไกลได้ มันจะบินไปกินซากสัตว์ เมื่อพิจารณาดูก็น่าจะเป็นความจริง ถ้ามีสัตว์ตายอยู่ที่ไหน แร้งจะบินมาทันทีเหมือนกับมีคนไปบอกหรือมันเห็นเอง โบราณแนะไว้ว่าถ้าอยากได้ไม้กิ่งนี้ เมื่อไปเห็นรังแร้งจงเอาปากคาบรังของมันทีละกิ่งหลับตาลง ถ้ามองเห็นจงเอากิ่งไม้นั้นมาใช้ส่องดูสิ่งที่ลี้ลับหรือส่องดูโบกไพ่ก็อาจจะร่ำรวยได้. -
ฮังโฮม
แปลว่า : รวม ชุมนุม พร้อมกัน คนหลายๆ คนรวมกันทำบุญ เช่น ทำบุญกฐิน ทำบุญอัฐะ ทำบุญผ้าป่า โบราณเรียก กฐินฮังโฮม อัฐะฮังโฮม ผ้าป่าฮังโฮม. -
ฮัน
แปลว่า : ขับ ขี่ อย่างว่า ลัดเร่งดั้นป่าไม้ฮันม้าล่วงมา (ผาแดง) ผ่อเห็นสะแควกพร้าวทวายยอดลมเผลียง พุ้นเยอ กลายไพรสณฑ์ฮีบแฮงฮันม้า หลิงเห็นไสวไม้เฮียงถันทวายยอด ทองเทศเที้ยนจานหว้าแจกจูม (ฮุ่ง) คึดฮุ่งน้องเถิงที่นางจอม เฮาจักทวนพลายฮันแต่ไกลตางต้อน เร็งโญผู้ฮอมเสียงสนองกล่าว ขอบที่ป้าซึ่มฮู้ฮักน้องดูด้ามใช่ประมาณ (ฮุ่ง). -
ฮัน
แปลว่า : ร้อง อย่างว่า ฟังยินฮีไฮฮันเฮ่งเสียงเฮฮ้อง (ฮุ่ง). -
ฮัน
แปลว่า : ตี ตีฆ้อง เรียก ฮันฆ้อง อย่างว่า ฮื่นฮื่นเที้ยนพลพวกประดับดี ฝูงครัวควายแจกปุนไปฆ่า โงงโงงฆ้องเภรีฮันป่าว เปื้องแขกลุงซึ่มเอ้าลุ่มฟ้าชมพร้อมเฮื่อเฮือง (ฮุ่ง) ฮื่นฮื่นข้าเขาแต่งปุนไป พายโชนฮิงเฮ่งกวนกุมก้อง บาไทผู้ผลควรสรงโสรจ เฮวฮีบค้อนฮันฆ้องป่าวไป (ฮุ่ง). -
ฮับ
แปลว่า : รับ รับสิ่งของหรือคำพูด เรียก ฮับ อย่างว่า ภูชัยท้าวธรงสั่งเติมคดี สองขุนฮับเลิกลาลงห้อง พอยามย้ายยอพลพรากข่วง สองอ่อนท้าวทวนเข้าป่าไป (สังข์) แต่นั้นป้าซึ่มขึ้นเมิลผ่อชานขวาง กะดิงทองนันเครื่องคำเคียนช้าง อันนั้นฮอยว่าไทเฮาผ้ายเมืองปะกันมาฮอด จริงแล้ว ง้อมอู่อั้วลงพร้อมฮับอวน (ฮุ่ง). -
ฮับพากย์
แปลว่า : รับคำพูด อย่างว่า เมื่อนั้นท้าวใหญ่ฮู้ฮับพากย์เทโว พงศ์พันธุ์ยังค่อยคงคบหน้า ท่อแต่กีโสก้ำแดนใดหายห่วง แค้นแต่ข้าพระบาทเจ้าใจข้องขอดขนัง (สังข์) เขาก็ประกอบข้อฮับพากย์ถวายกลอน ชมพูทังสากลเดิดโดยดอมเจ้า หลอนว่าแกวมวลเต้าเต็งมาขนงคว่างเมื่อใด กูจักแส้สะค้อมเขียวเข้าแข่งพาน (ฮุ่ง). -
ฮับฮีบ
แปลว่า : รีบรับ อย่างว่า เจ้ากูเดินดุ่งดั้นใดเที่ยวเถิงเฮา นี้เด ตนเดียวปองปรารถนาใดบ้าง แต่นั้นกุศเถรไท้ธรงธรรมฮับฮีบ ข้าก็มักใคร่ด้วยดูบ้านเบิ่งเมือง เจ้าเอย (สังข์). -
ฮั่ว
แปลว่า : รั่ว รูหรือรอยที่น้ำหรืออากาศถ่ายเทเข้าออกได้ เรียก ฮูฮั่ว ฮอยฮั่ว ก็ว่า อย่างว่า มีเฮือนบ่มุงหญ้าฝนตกมามันชิฮั่ว บาดว่าลดหญ้าไว้ฝนเท้งกะบ่ถอง (ผญา). -
ฮั้ว
แปลว่า : รั้ว เครื่องกั้นหรือล้อมขอบเขต เรียก ฮั้ว ล้มเรือน เรียก ฮั้วเฮือน ล้อมไร่ เรียก ฮั้วไฮ่ ล้อมสวน เรียก ฮั้วสวน ล้อมนา เรียก ฮั้วนา อย่างว่า พี่นี้ว่าอยากล้อมฮั้วช้างสักสุ่มกวมหนอง เอาให้เห็นโตปลาล่องลอยในน้ำ (ผาแดง) ติแจ่งัวควายหม้นเฮียวหนามฮั้วไฮ่ มันหากเห็นบ่อนได้จิ่งเทียวหม้นอยู่ดน ติแต่คนเข้าพุ้นภายโตบ่เตื้องต่อ ติแต่คออึ่งเพ้าคอเจ้าผัดแฮ่งจน (ย่า).