ภาษาอีสานทั้งหมด 1221 - 1230 จาก 17431
-
กระด้าง
แปลว่า : แข็ง, ไม่อ่อน คนที่พูดไม่ได้เรียก ลิ้นกระด้าง อย่างว่า เป็นสังเจ้าสังมาบ่ปาก หรือแม่เจ้าป้อนซิ้นแข้คางกะบ่แตเจ้าบ่ลั่น หรือแม่เจ้าป้อนซิ้นซ้างคางกระด้างปากบ่เป็น ซั้นบ้อ (บ.). -
กระด้าง
แปลว่า : คนที่ไม่อยู่ในโอวาทคำสั่งสอน เรียก คนกระด้าง. -
กระดาน
แปลว่า : ไม้ที่ถากหรือเลื่อยเป็นแผ่นๆ เรียก ไม้กระดาน ไม้ชะดาน ไม้แป้น ก็ว่า. -
กระดานดำ
แปลว่า : กระดานที่ทำด้วยไม้ กว้างศอกกำมา ยาวศอกคืบ ทาด้วยน้ำรักผสมกับเขม่าหรือเศษกระเบื้องที่บดละเอียด ใช้สำหรับหมอดู ถ้าจะใช้เขียนหนังสือหรือสอนหนังสือก็ใช้กว้างยาวกว่านั้น ใช้น้ำมันยางผสมกับเขม่า เรียก กระดานดำ. -
กระดานหัว
แปลว่า : กะโหลกศรีษะเรียก กระดานหัว อย่างว่า คื่นคื่นเพี้ยงเขาขาดทะลายลง พระก็แยงทันโทมแกว่งศรแสงกล้า ปืนเผลียงม้างกระดานหัวเต้นใต่ ซวงฟ่างฮ้ายไกวก้าว แกว่งธุลี (สังข์). -
กระดานหิน
แปลว่า : กระดานที่ทำด้วยหินอ่อน เขียนด้วยดินสอหิน เด็กที่เริ่มเรียนหนังสือจะต้องใช้กระดานชนิดนี้ กระดานชนิดนี้เรียก กระดานหิน อย่างว่า ตาบอดแจ้งบ่ฮู้ฮ่อมทางเดิน คันบ่แยงเงาหิน ชิบอดตายเท้าเถ้า (ภาษิต). -
กระดิก
แปลว่า : ไหว, ทำปลายมือหรือปลายเท้าให้ไหว เรียก กระดิก ตีง ก็ว่า อย่างว่า กกบ่เตื้องตีงตายตั้งแต่งา ง่าบ่เหลื้องไปเตื้องตั้งแต่ใบ (ผญา). -
กระดิง
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้เถาชนิดหนึ่งจำพวกบวบ มีฝักยาว ใช้เป็นอาหารต้มแกงกินได้ เรียก หมากกระดิง. -
กระดิง
แปลว่า : เครื่องโลหะที่หล่อด้วยเหล็ก ทองแดง หรือทองเหลือง มีลูกกระทบแขวนอยู่ภายใน ลูกเล็กๆ เรียก หมากกระดิง ใช้สำหรับแขวนคอวัวหรือคอควาย หรือแขวนไว้ที่ช่อฟ้าโบสถ์ มณฑปหรือปราสาท ราชมณเฑียร. -
กระดิง
แปลว่า : ภูกระดึง ภูเขาลูกหนึ่งอยู่ในเขตอำเภอภูกระดึง จังหวัดเลย เวลาวันศีลหรือวันพระจะได้ยินเสียงกระดิงดัง ภูเขาลูกนี้จึงเรียก ภูกระดิง.