ภาษาอีสานทั้งหมด 1211 - 1220 จาก 17431
-
กระด้ง
แปลว่า : กระด้ง ที่สานด้วยไม้ไผ่ มีขนาดเท่ากระด้งธรรมดา ใช้เลี้ยงตัวหม่อนและตัวไหม เรียก กระด้งม้อน อย่างว่า ชาตามาตกนี้จำหนีกะได้อยู่แผ่นดินท่อหมากบ้า แผ่นฟ้าท่อด้งม้อน ชิขอเมี้ยนกระดูกดอม (กลอน). -
กระดอ
แปลว่า : น. อวัยวะลับของเพศชาย เรียก กระดอ (ข.กระดอ). น. สิ่งซึ่งมีลักษณะคล้ายอวัยวะลับของเพศชาย เช่น นกที่สับแก๊บปืน เรียก กระดอปืน. -
กระดอง
แปลว่า : อวัยวะส่วนที่แข็งที่หุ้มตัวสัตว์ เช่น หุ้มเต่า เรียก กระดองเต่า หู้มปู เรียก กระดองปู ดอง หรือออง ก็ว่า. -
กระดอน
แปลว่า : สะท้อนขึ้น, กระเด็นขึ้น เรียก กระดอน ดอน ก็ว่า. -
กระดอม
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้จำพวกหนึ่ง มีรสขม มี ๓ ชนิด คือ กระดอมต้น กระดอมเครือ กระดอมพุ่ม อย่างว่า ยินขมในหมากกระดอมแคมฮั้ว (ฮุ่ง). -
กระดอมเครือ
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้เถาชนิดหนึ่ง ใช้ทำยา เรียก กระดอมเครือ. -
กระดอมต้น
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ใบเป็นแฉก ดอกเป็นช่อ มีสีขาว เรียก กระดอมต้น. -
กระดอมพุ่ม
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ต้นเป็นพุ่ม ดอกเป็นช่อ มีสีขาว กลิ่นหอม เรียก กระดอมพุ่ม. -
หมอยาฮากไม้
แปลว่า : เป็นหมอที่ใช้วิธีการรักษาโรคด้วยสมุนไพร แร่ธาตุ และส่วนต่างๆ ของสัตว์ การกินยาสมุนไพรของชาวอิสานมีวิธีสกัดตัวยาออกมาจากสมุนไพรแบบง่ายๆ คือการฝนยา เป็นการนำสมุนไพรมาฝนหรือถูกับแผ่นหิน แผ่นเท่าฝ่ามือ เมื่อฝนแล้วก็เอาแผ่นหินนั้นจุ่มน้ำ ตัวยาที่ฝนออกจากละลายในน้ำเป็นน้ำยาที่สกัดออกมา สมุนไพรที่นำมาฝนประกอบด้วยรากไม้ แร่ธาตุหลายชนิด บางทีชาวบ้านเรียกว่า “ยาซุม” -
กระด้าง
แปลว่า : ชื่อเห็ดชนิดหนึ่ง เกิดตามขอนไม้ที่ผุเรียก เห็ดกระด้าง อย่างว่า เห็ดกระด้างข้างขอนจิก สิกกะสิกมาถ้อนคองหลายน้องกะเมื่อย (บ.).