ภาษาอีสานทั้งหมด 1191 - 1200 จาก 17431
-
กระโจม
แปลว่า : ชฎา หมวกสำหรับประดับศรีษะ ใช้เป็นเครื่องยศของพระราชามหากษัตริย์ หรือเจ้านายผู้ใหญ่ หรือพวกลิเก ละครใช้ เรียก กระโจม กระโจมคำ ก็เรียก อย่างว่า กระโจมคำสบเกษเกล้าเป็นเจ้าใหญ่กว่าเพิ่นทังหลาย (เวส) . -
กระโจม
แปลว่า : หมวกสีเหลือง หมวกที่ใช้ในเวลาที่ญาติโยมฮดสรงพระเถระให้มีศักดิ์เป็นสำเร็จ ยาครู ยาซา ยาท่าน ใช้หมวกสีเหลืองสวมเวลาหดสรงแล้วหมวกนี้ เรียก กระโจมหัว หว่อม ก็เรียก. -
กระโจม
แปลว่า : สถานที่พักผ่อนหลับนอนชั่วคราวของเจ้านาย เมื่อออกไปรบทัพจับศึกหรือไปเชิดเนื้อ ทำเป็นรูปทรงเหมือนเรือนยอด เรียก กระโจม. -
กระเฉด
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ใบอ่อน และฝักใช้กินได้ มี ๒ ชนิด ที่เกิดบนบกเรียก กระเฉดบก กระถิน ก็ว่า ที่เกิดในน้ำเรียก กระเฉดน้ำ. -
กระชอน
แปลว่า : เครื่องกรองน้ำ สานด้วยไม้ไผ่ ก้นแหลมและยาว ใช้กรองน้ำ กรองกะทิ กรองปลาร้า และกรองหมาน้อยยานางเวลาคั้นแล้ว เรียก กระชอน ต่องชอน ก็ว่า. -
กระชอน
แปลว่า : ชื่อแมลงชนิดหนึ่ง เกิดตามหนองน้ำ ใช้กินเป็นอาหารได้ เรียก แมงกะชอน แมงชอน ก็ว่า. -
หมอยารากไม้
แปลว่า : เป็นหมอที่ใช้วิธีการรักษาโรคด้วยสมุนไพร แร่ธาตุ และส่วนต่างๆ ของสัตว์ การกินยาสมุนไพรของชาวอิสานมีวิธีสกัดตัวยาออกมาจากสมุนไพรแบบง่ายๆ คือการฝนยา เป็นการนำสมุนไพรมาฝนหรือถูกับแผ่นหิน แผ่นเท่าฝ่ามือ เมื่อฝนแล้วก็เอาแผ่นหินนั้นจุ่มน้ำ ตัวยาที่ฝนออกจากละลายในน้ำเป็นน้ำยาที่สกัดออกมา สมุนไพรที่นำมาฝนประกอบด้วยรากไม้ แร่ธาตุหลายชนิด บางทีชาวบ้านเรียกว่า “ยาซุม” -
กระชัง
แปลว่า : เครื่องมือสำหรับขังปลา ทำด้วยไม้ไผ่เหลากลมๆ แล้วถักด้วยเชือกใช้ขังปลาในน้ำ เรียก กระชังขังปลา. -
กระชัง
แปลว่า : คุ, กระออม คุหรือกระออมที่ทำด้วยไม้ไผ่ สานเป็นรูปกลม ทาด้วยชัน ใช้ตักน้ำในบ่อ เรียก กระชัง คุ ก็ว่า อย่างว่า แม่ยังแม่กระซังก้นฮั่ว แม่ก้นตะกั่ว แม่ขนครัวลงล่าง แม่ย่างม้าเหาะ แม่เลาะขอนฮั้ว แม่กลั้วสงสาร (โสกผู้หญิง). -
กระชัง
แปลว่า : เกี่ยว เกี่ยวข้องเรียก กระชัง อย่างว่า เทื่อนี้นางหนุ่มไห้หาพ่อมารมัน ทังมารดาอยู่ลอนเลิงย้อย วันเมื่ออุทรพร้อมเทมารมันอ่อน วันนั้นมิคาสองกิ่งแก้ว กระชังกลิ้งเกี่ยวมาร แท้รือ (สังข์).