ภาษาอีสานทั้งหมด 4771 - 4780 จาก 17431
-
ดิ้น
แปลว่า : สะบัด แกว่งไกว อย่างว่า คีงคราญค้างเขาฮังฮ้องฮ่วน ผายแผ่ม้างมารดิ้นเกลื่อนตาย (สังข์) เป็นที่กัลยาดิ้นกระสันดาใจขาด อกอยู่เฮื้อดอมท้าวคู่นาง (ฮุ่ง). -
ดิบ
แปลว่า : ไม่สุก มะม่วงที่ยังไม่สุก เรียก หมากม่วงดิบ ชายที่ยังไม่ได้บวชเรียน เรียก คนดิบ อาหารที่ยังไม่สุกเรียก ของกินดิบ อย่างว่า ท่อว่ากินดายดิบบ่จืนเจียวต้ม อักโขล้นอลัชชีชาติต่าง โดยดั่งเรื่องลือไว้มากมูน แท้แล้ว (สังข์). -
ดิรัจฉาน
แปลว่า : นอกจากคนแล้วสัตว์ทุกจำพวกเรียก สัตว์ดิรัจฉาน เดรัจฉาน ก็ว่า อย่างว่า ชิไปกลัวมันสังส่ำเดียรฉานฮ้าย (สังข์). -
ดี
แปลว่า : งาม เรียบร้อย ถูกต้อง การทำ การพูด การคิดอะไรที่ดีงามถูกต้องเรียบร้อยเรียก ดี อย่างว่า คันชิทำการสร้างอันใดให้คึดฮ่ำ คึดถืกต้องดีแล้วจั่งค่อยทำ (ย่า). -
ดี้
แปลว่า : นิดหน่อย เล็กน้อย เช่น ไม่ได้สักหน่อย เรียก บ่ได้จักดี้. -
ดีด
แปลว่า : เอานิ้วมือหรือไม้สะกิดให้ดังเรียก ดีด เช่น ดีดพิณ ดีดซอ ดีดซุง ม้าเตะเรียก ม้าดีด ตักแตนเต้นเรียก ตักแตนดีด อย่างว่า ตักแตนบ่สมพอดีดกะดีด นกปีดบ่สมพอบินกะบิน (ภาษิต) ค้อมว่านางสั่งแล้วปลายดีดเมือเทิง (ขูลู). -
ดี้ดี้
แปลว่า : จริงๆ, จังๆ เช่น ไม่มีจริงๆ เรียก บ่มีดี้ดี้. -
ดีบ
แปลว่า : คืบ อาการคืบไปของตัวปลิง หรือตัวบุ้ง เรียก ปลิงดีบ บ้งดีบ. -
ดีหลี
แปลว่า : แน่ แท้ จริง เรียก ดีหลี่ อี่หลี ก็ว่า เช่น ถูกแน่เรียก แม่นอีหลี เงินแท้เรียก เงินอี่หลี. -
ดึก
แปลว่า : ทำเต็มแรง เช่น ปาเต็มแรง ตำข้าวอย่างแรง พายเรืออย่างแรง เรียก ดึก.