ภาษาอีสานทั้งหมด 5651 - 5660 จาก 17431
-
ท่าว
แปลว่า : ล้ม สยบ อย่างว่า หิวหอดไห้นำท้าวท่าวทวง (กา) อัศจรรย์หมาขบช้างสารแฮงล้มท่าว มาอิดูเมื่อช้างลุกได้หมาชิไห้ต่อสาร (บ.) ดินปลิวขึ้นเมือบนคุมมืด แต่นั้นฝูงลูกน้องนางท้าวท่าวมวล (ฮุ่ง). -
ท้าว
แปลว่า : คำเรียกชื่อลุกชายว่า ท้าว เรียกลุกสาวว่า นาง ถือเป็นคำยกย่องสุภาพกว่าเรียกชื่อจริง. -
ท้าว
แปลว่า : คำนำหน้าลุกเจ้านายหรือผู้มีตำแหน่งในทางปกครอง ว่า ท้าว เช่น ท้าวโพธิสาร ท้าวโพธิราช. -
ทาสี
แปลว่า : ผู้หญิงที่ยอมตัวเป็นคนรับใช้ เรียก ทาสี (ป.) อย่างว่า ขออ้อนท้าวยอมโทษปางเดียว ฮู้ว่าเป็นทาสีบ่ขืนขอไหว้ เขาก็ขืนคำไหว้ราชาท้าวเจื่อง พระบาทผู้คีงค้อมด่วนไป (ฮุ่ง). -
ทำ
แปลว่า : เตะ ถีบ ใช้เท้าเตะหรือถีบเรียก ทำ อย่างว่า อาชานัยเปื้องยอตีนทำถีบ (กา) มือแข็งกร้าวตีนมือทำถีบ (สังข์). -
ทำทาน
แปลว่า : งูสามเหลี่ยม งูสามเหลี่ยมเรียก งูทำทาน เป็นงูมีพิษ ลายเป็นปล้องๆ อย่างว่า แนวนามเชื้อทำทานปล้องถี่ คันได้ตอดพี่น้องบ่ทันได้สั่งใผ (กลอน). -
ทำนวย
แปลว่า : ทำนาย เรียก ทำนวย ทวย ก็ว่า อย่างว่า เมื่อนั้นหมอทวยแจ้งทูลธรรม์เทวราช ฮู้บ่พลั้งพรแก้วขาบถวาย (สังข์). -
ทำเนียม
แปลว่า : ฮีต ครอง ประเพณี อย่างว่า เหตุไป่เคยคลองฮู้ทำเนียมในพระราช ผิดถืกให้จอมเจ้าค่อยสอนแด่เนอ (สังข์). -
ทำมะลา
แปลว่า : โรคคอตีบ ชื่อโรคชนิดหนึ่งเมื่อเป็นเศลษม์จะขึ้นมาอัดที่รูคอ หายใจไม่ได้ โบราณเรียก ทำมะลากักกึก ถ้ารักษาไม่ถูกวิธีอาจตายได้ในทันที โบราณให้เอารากมะเฟืองส้ม ฝนใส่เหล้าขาวใช้อมหรือกินก็ได้จะหายทันที. -
ทิก
แปลว่า : ร่อนสะบัด เช่น จะฝัดกากข้าวออก ใช้กระด้งร่อนสะบัด การร่อนสะบัดโบราณเรียก ทิก อย่างว่า กระด้งฝัดเข้าเทียวเด้าแต่โมม สองมือโจมเทิงทิกเทิงฮ่อน ให้กูเด้าเสียก่อนมันจั่งชิไค มันชิทีกำไรกว่าด้งกว่าด้ง (บ.).