ภาษาอีสานทั้งหมด 9253 - 9262 จาก 17431
-
สัมพล
แปลว่า : อาหาร เสบียง สัมพล สมพล ก็ว่า (ป.). -
สา
แปลว่า : ชื่องูชนิดหนึ่งตัวใหญ่ เรียก งูสา อย่างว่า ว่าแม่นงูเห่าสังบ่มีตา ว่าแม่นงูสาสังบ่มีแข้ว ว่าแม้นมีดด้ามแก้วสังบ่มีแค่วมีคม (บ.). -
สา
แปลว่า : เป็นคำต่อท้ายคำพูดหรือคำสั่งเช่น ไปสา มาสา กินสา นอนสา อย่างว่า นอนสาหล้าขุนทึงลูกแม่ อย่าได้ฮ้องฮ่ำไห้ในด้าวด่านดง ฝูงเสือฮ้ายกลางคืนมันเที่ยว มันชิขบแจ่มเจ้าบาท้าวให้เล่านอน (กล่อมลูก). -
สา
แปลว่า : วิด วิดน้ำ เรียก สาน้ำ วิดน้ำเพื่อเอาปลา เรียก สาปลา อย่างว่า ตกตาว่าได้จับคันโซ้ลงหนองสาสาด ชิฟาดให้แห้งเอาปลาต้มใส่งาย (กลอน). -
สา
แปลว่า : ชำระ ล้าง ชำระผม เรียก สาผม อย่างว่า เขาก็ลงลอยน้ำวังหลวงสาเกษ (กาไก). -
ส่า
แปลว่า : เม็ดผื้นที่เกิดขึ้นตามร่างกายก่อนจะเป็นไข้ เรียก ส่าไข้ ราที่เกิดตามพื้นดินหรือท่อนไม้ก่อนที่เห็ดจะเกิด เรียก ส่าเห็ด กากของเชื้อที่เอามาทำเหล้า เรียก ส่าเหล้า. -
ส้า
แปลว่า : อาหารจำพวกลาบ ใช้หมูเป็นพื้น มีหัวปลีเป็นผักผสม เรียก ส้าหมู ลาบที่ใช้เลือดผสม เรียก ส้าเลือด. -
ส้า
แปลว่า : เหล้าโท อาหารที่เอาเหล้าโทเป็นน้ำผสม เรียก อาหารส้า อย่างว่า หนักเนื่องเค้าคับคั่งโฮงทอง แกงควายสุกหมื่นถันแถมส้า เจืองก็ปุนปองให้เมือหาลุงซึ่ม เมี้ยนแต่งพร้อมพันเหล้าหมื่นหาม (ฮุ่ง). -
สาก
แปลว่า : เครื่องมือสำหรับตำ เรียก สาก ทำด้วยไม้แก่นกลมๆ สำหรับตำป่นตำแจ่ว เรียก สากกะเบือ ครกที่ตำข้าวเปลือกเรียก ครกมอง สากมองมี ๓ ชนิด คือ สากตำ สากต่าว สากซ้อม ขนาดของสากมอง สากใหญ่ยาวศอกก้อย สากน้อยยาวสอกกำ สากตำใช้ตำทีแรก สากต่าวใช้ทีสอง สากซ้อมใช้ครั้งสุดท้าย อย่างว่า บุญบ่เคยขี่ช้างย้านแหย่งพาตก บุญบ่เคยขี่ครกย้านสากกระเบือพาเต้น (ผญา) มีแต่ครกบ่มีสากซ้อมตำได้เข้าบ่ขาว (กา) เสียงสากก้อมตะบึงบ้านมี่นัน (สังข์). -
สากรรจ์
แปลว่า : ชายที่ยังหนุ่มมีกำลังกายและกำลังใจเข้มแข็ง เรียก ชายสากรรจ์ ฉกรรจ ก็ว่า.