ภาษาอีสานทั้งหมด 9731 - 9740 จาก 17431
-
หมักหมัก
แปลว่า : เบิกบาน แช่มชื่น อย่างว่า หมักหมักหน้าง้อมม่วนยินกระสัน กลอยแฮงจงจอดเจืองใจม้าง แนนพันเข้าคือคำเนานั่ง แม่ค่อยขึ้นเมือช้างย่างอวน (ฮุ่ง). -
หมักหมั้น
แปลว่า : โรคบิด ชื่อโรคชนิดหนึ่ง มีอาการปวดท้อง อุจจาระเป็นก้อน ถ่ายเป็นบิดมีเลือดติดอุจจาระออกมา เรียก โรคหมักหมั้น. -
หมัง
แปลว่า : หมาด ผ้าที่เปียกเอาตากแดดแล้วกำลังจะแห้ง เรียก ผ้าหมัง อนึ่ง เสื้อผ้าที่ใช้แต่ยังไม่ขาด เรียก ผ้าเก่าหมัง. -
หมัด
แปลว่า : ชื่อแมงเล็กๆ ชนิดหนึ่งเกือบมองไม่เห็น ชอบอยู่ตามขนหมาขนแมว และอยู่ตามพื้นดินที่ชุ่ม ชอบกัดกินเลือดคนและสัตว์ เรียก หมัด. -
หมัน
แปลว่า : เชือกหรือผ้าเศษที่ชุบน้ำมันยางสำหรับอุดรูรั่วของเรือที่แตกเป็นแนวยาวและกว้างเรียก ตอกหมันเฮือ. -
หมั่น
แปลว่า : ขยัน อุตส่าห์ พยายาม คนที่ทำไม่ทอดทิ้ง ทำจนเป็นผลสำเร็จ ทั้งทำรวดเร็วงดงามด้วย เรียก คนหมั่น ถ้าทำเพียงครั้งเดียวยังไม่เสร็จจะเรียกว่าหมั่นไม่ได้ อย่างว่า หมั่นเทื่อเดียวหลังห้าน คร้านเทื่อเดียวหลังหัก (ภาษิต). -
หมั้นหมาย
แปลว่า : ตกลง ปลงใจ การทำโดยตกลงปลงใจว่าจะทำให้สำเร็จ เรียก หมั้นหมาย อย่างว่า กูนี้เดินดุ่งดั้นเป็นประโยชน์มหาคุณ บ่ห่อนฮังเวราก่อนในหมายหมั้น เมื่อนั้นธรสะหาวต้านคำเบ็งกริ้วโกรธ เคียดเพื่อเจ้ายาดชู้ชมช้อนดอกดวง (สังข์). -
หมา
แปลว่า : สัตว์สี่เท้าจำพวกหนึ่ง เป็นสัตว์บ้านก็มี สัตว์ป่าก็มี หมาบ้านมีหลายชนิดหลายพันธุ์ คนเลี้ยงไว้เพื่อเฝ้าบ้าน เห่าโจร และเพื่อคุบกบคุบเขียดให้เจ้าของกิน อย่างว่า คันว่าได้ขี่ช้างอย่าลืมหมู่หมูหมา ห่าขโมยมาลักชิเห่าหอนให้มันย้าน ลางเทื่อกวางฟานเต้นนำดงชิได้ไล่ คันมันได้ต่อนชิ้นยังชิโอ้อ่าวคุณ (ย่า). -
หมาน้อย
แปลว่า : กุงเขมา เรียก เครือหมาน้อย หมาน้อยกับยานางนี้คนโบราณอีสานถือว่าเป็นยาเย็น แก้เบื่อเมา โดยเฉพาะเบื่อส้ม เบื่อหอย เบื่อเห็ด เบื่อยาสั่ง ถ้าไม่มียาอื่นดีกว่า ให้เอาสองอย่างนี้มาโขลกให้แหลกใส่น้ำนิดๆ ปั้นเอาน้ำกินลงไป ความเบื่อจะหายไปทันที. -
หมาหวงก้าง
แปลว่า : คนที่หวงของที่ตนเองไม่สามารถเอาได้ เรียก หมาหวงก้าง อย่างว่า หมาหวงก้างกระโถนเทเขาถอก บาดได้กินซากก้างลืมเชื้อชาติโต (ภาษิต).