ภาษาอีสานหมวด "ข" 751 - 760 จาก 970
-
ขาโต้
แปลว่า : ต้นขา, ขาอ่อน, โคนขา -
ขาโต้ง
แปลว่า : ต้นขา, ขาอ่อน, โคนขา -
เขิง
แปลว่า : เครื่องมือเครื่องใช้ชนิดหนึ่ง คล้ายกระด้ง ใช้ร่อนรำ คือเวลาตำข้าวแล้วเอามาใส่เขิง ร่อนให้ปลายข้าวและรำร่วงลอดตาเขิงลงมา ใส่ภาชนะที่รองไว้ เอาข้าวไปฝัดให้แกลบปลิวออก แล้วนำมาตำต่อ ส่วนรำและปลายข้าวที่ลอดเขิง ก้อเอาไปเลี้ยงไก่เลี้ยงหมู เขิงจะมีตาถี่เล็กกว่ากระด้ง -
ขี้ไห้
แปลว่า : ขี้แย, มักร้องไห้บ่อย ๆ, ใจน้อย -
ขี้แข่ว
แปลว่า : ขี้ฟัน -
ขัดพาข้าว
แปลว่า : อาการของคนที่ไม่ยอมมาร่วมวงกินข้าวเพราะว่าโกรธ งอน หรือทะเลาะกัน -
เข้าใจบ่
แปลว่า : เข้าใจไหม -
เขิง
แปลว่า : คือตะแกรงที่ทำด้วยไม้ไผ่สาน ใช้สำหรับช้อนปลา เรียกว่า เขิงซ่อนปลา ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นปลาขนาดเล็ก เช่น ปลาสร้อย ปลาซิว เป็นต้น ส่วนเขิงร่อนข้าวจะมีลักษณะแตกต่างกันเล็กน้อย นั้นคือ เขิงร่อนข้าวไม่จำเป็นจะต้องทำก้นตะแกรงลึกมากเหมือนเขิงซ่อนปลา เพราะสะดวกในการร่อนรำออก หรือร่อนปลายข้าวให้แยกออกจากเมล็ดข้าว -
ขน
แปลว่า : สิ่งที่เป็นเส้นขึ้นตามผิวหนังคนและสัตว์ เช่น ขนแขน ขนขา ขนตา ขนนก ขนเม่น และใช้ตลอดไปจนถึงที่ขึ้นบนผิวต้นไม้ ผลไม้ ใบไม้ และอื่น ๆ ขนลุก ในภาษาอีสานเรียกว่า ขนคิงลุก -
ขอโทษ
แปลว่า : ขอให้ยกเว้นโทษ, ใช้เป็นคำสุภาพเมื่อรู้สึกว่าจะเป็นการล่วงเกินผู้อื่น.