ภาษาอีสานหมวด "ป" 331 - 340 จาก 753
-
ปู่ตา
แปลว่า : ผีประขำหมู่บ้าน เรียก ปู่ตา บ้านเมืองแถวอีสานเมื่อสร้างบ้านแล้วต้องสร้างปู่ตาขึ้นประจำหมู่บ้าน ปู่ได้แก่ญาติฝ่ายข้างพ่อ มีปู่กับย่า ญาติฝ่ายข้างแม่คือ ตากับยาย คน ๔ จำพวกคือ ปู่ย่าตายาย มีชีวิตอยู่ลูกหลานก็เคารพนับถือ ตายไปแล้วลูกหลานก็ยังเคารพนับถือ การปกครองบ้านมอบหน้าที่ให้ลูกหลาน ปกครองป่ามอบเป็นหน้าที่ปู่ย่าตายาย เรียกผู้รักษาป่าว่า ผีปู่ตา. -
ปูน
แปลว่า : เสมอ เหมือน อย่างว่า ยังไป่ปูนเปรียบแก้วยามกลิ้งกล่อมสอง (กลอน). -
ปูน
แปลว่า : คนรุ่นราวคราวเดียวกัน เรียก ปูนเดียวกัน. -
ปู่น้อย
แปลว่า : น้องชายของปู่. -
ปูม
แปลว่า : ท้อง พุง ท้องหรือพุง เรียก ปูม ท้องโตเรียก ปูมหลวง อย่างว่า ญิงใดเอเลท้องปูมหลวงอุ้มบาตร ฮูปฮ่างฮ้ายบุญเจ้าหากมี (คำสอน) ปูมหลวงบอกยาป้างก็บ่นับ (กาพย์ปู่) เงินเต็มพาบ่ท่อผญาเต็มปูม (ภาษิต). -
ปูม
แปลว่า : ล้น เช่น ต้มน้ำเวลาน้ำเดือดน้ำจะล้นออกมา เรียก น้ำปูม. -
ปูลู
แปลว่า : เต็ม เบ่งบาน อูม คนหน้าอูม เรียก หน้าไค่ปูลู อย่างว่า ปูลูล้นเหลือตาเต็มแผ่น (กา). -
เป
แปลว่า : แบน คนที่มีรูปร่างกายแบน เรียก คีงเป คีงแป ก็ว่า. -
เป้
แปลว่า : บิด เบี้ยว มีดที่มีคมบิดเบี้ยว เรียก มีดเป้ อย่างว่า ชาติที่พร้าขี้เหมี้ยงคมเป้ถากบ่งาม (กลอน). -
เป้
แปลว่า : แตก วิ่น อย่างว่า เขานั้นอมสายเพินเป่าหินผาเป้ (หน้าผาก).