ภาษาอีสานหมวด "ป" 391 - 400 จาก 753

  • แป้นถ่อง
    แปลว่า : กระดานปูเรือนโดยมีไม้แม่แข้กลางเรียก แป้นถ่อง อย่างว่า ผ่อดูแพ่งแพ่งเหลื้อมหอมาศมุขสม เชียงเครือวรรณลวดลายคุมแกล้ว เขาก็ฝนหินล้วนเลียนตางแป้นถ่อง ลุงทานแผ้วลุ่มฟ้าเดิมชั้นชั่วบุรม (ฮุ่ง).
  • แป่นแว่น
    แปลว่า : ลักษณะหน้าตาที่สดใส หน้าตาเบิกบานสดชื่น เรียก หน้าแป่นแว่น ถ้าเป็นแก้มก็แก้มแป่นแว่น อย่างว่า เหลียวเห็นหน้าขาวมาแป่นแว่น พออยากแก้ซิ่นแล่นลัดต้อนหัวดอน (บ.)
  • แปบ
    แปลว่า : ชื่อถัวชนิดหนึ่ง ฝักแบนๆ เรียก ถั่วหมากแปบ ชื่อปลาน้ำจืดชนิดหนึ่งตัวแบนมีเกล้ด รสคาวมาก เรียก ปลาหมากแปบ.
  • แปบช้าง
    แปลว่า : กันภัย ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ลูกเป็นฝักยาว เมล็ดในกลมมีสีดำ เรียก หมากแปบช้าง.
  • แปเมือง
    แปลว่า : สมบัติของเมือง ได้แก่ มีข้าราชการตั้งอยู่ในศีลธรรม (คลอง).
  • แปร่
    แปลว่า : แตก ทำลาย ชนะ อย่างว่า คื่นคื่นก้องดงไม้แปร่เพ (สังข์) ผิว่าฮบฮาบแพ้แมนแป่ชนะเปือง เมือใด ฝูงแกวเซ็งซ่าไกลกลอยย้าน ยู่ทางเทเมืองได้สินคานสร้อยมาศ บัดนี้พลัดพี่เจ้าแพงล้านซูดชม (ฮุ่ง).
  • แปล
    แปลว่า : ถ่ายความหมายหรือขยายความหมายของคำจากภาษาหนึ่ง สู่ภาษาหนึ่งเรียก แปล อย่างว่า บัดนี้ข้าจักปุนแต่งตั้งไขชาตก์แปลธรรม ก่อนแล้ว เป็นที่ยูแยงเถิงพร่ำเพ็งภายซ้อย จตุโลกาล้ำไอศวรแสนทีป กับทังครุฑนาคเหน้านางท้าวเทพคุณ (สังข์).
  • แปว
    แปลว่า : เปลวไฟเรียก แปวไฟ รูที่ลมเข้าออกเรียก แปวลม ช่องที่แดดส่องเข้าเรียก แปวแดด ทางที่น้ำไหลเรียก แปวน้ำ อย่างว่า เหตุว่าหมองหมื่นชั้นสองภาคเพ็งเสมอ เป็นดั่งแปวชะเลไหลหลีกคอนไคลได้ (สังข์).
  • แป้ว
    แปลว่า : ตำหนิเรียก แป้ว แผลที่หายแล้วแต่ยังมีรอยปรากฏขนาดเล็กเรียก แป้ว ขนาดใหญ่เรียก ป้าว เสียใจเรียก แป้วใจ อย่างว่า ก็หากเป็นบาดแป้วใจข้อยบ่ใส (ผาแดง) บาเฮงฮ้อนแป้วแปลบหึระทัย (กา).
  • แปะ
    แปลว่า : ใกล้, เกือบ, แทบ, เจียน