ภาษาอีสานหมวด "ผ" 81 - 90 จาก 422

  • ผัว
    แปลว่า : ชายที่เป็นคู่ครองของหญิงเรียก ผัว อย่างว่า นงเยาว์สร้างสินเฮืองฮักราช เถิงที่ผู้ผัวแก้วแห่งตน (สังข์) ผัวเมียนี้คนเดียวโดยฮีต สุขทุกข์ยังฮ่วมย้าวถนอมตุ้มต่อมกัน (กลอน) ผัวเมียนี้กูมึงอย่าได้ว่า ให้เอิ้นข้อยและเจ้าผองเถ้าชั่วชีวัง (ภาษิต).
  • ผัสสะ
    แปลว่า : การกระทบ การถูกต้อง การที่อายตนะภายในกับอายตนะภายนอกกระทบกัน เช่น ตากระทบรูป หูกระทบเสียง จมูกกระทบกลิ่น ลิ้นกระทบรส กายกระทบเย็นร้อนอ่อนแข็ง ใจกระทบอารมณ์ดีชั่ว เรียก ผัสสะ.
  • ผัสสาหาร
    แปลว่า : อาหารคือผัสสะ ได้แก่การกระทบกันแห่งอายตนะภายนอกภายในและวิญญาณ เป็นปัจจัยแห่งเจตสิกอันจะพึงเกิด โดยวิถีมีเวทนา เป็นต้น เรียก ผัสสาหาร.
  • ผา
    แปลว่า : หินที่ภูเขาเรียห ผา ผาเป็นชื่อของภูเขาก็มี อย่างว่า เฮวเฮ่งเท้าทันง่อนงอยดูผาขำเขินขาดพอพันเส้น คอยทางท้าวสังข์ทองเทียวผ่าน มีหมู่ไม้ล่าวล้มผาเผี้ยนชั่วตา (สังข์).
  • ผา
    แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ดอกสีแดง มีหนาม เรียก หมากงิ้วผา.
  • ผา
    แปลว่า : สาด ฝนสาดเรียก ฝนผา ม้าวิ่งแฉลบ เรียก ม้าวิ่งผา.
  • ผ่า
    แปลว่า : ทำให้แยกออกจากกัน เช่น ผ่าไม้ ผ่าฟืน ชำแหละท้องเรียก ผ่าท้อง กรำแดดเรียก ผ่าแดด กรำฝนเรียก ผ่าฝน บุกไปเรียก ผ่าไป อย่างว่า หนามฮกกะชีหม้นนำสนกะสิผ่า ป่าขี้อ้นต้นหน้าชิค่อยถาง (คำกลอน).
  • ผ้า
    แปลว่า : สิ่งที่ทำหรือทอด้วยเยื่อใย เช่น ฝ้าย ไหม ขนสัตว์ เรียก ผ้า ผ้าม่านเรียก ผ้ากั้ง ผ้ากราบเรียก ผ้าขาบ ผ้ายกดอกเรียก ผ้าขิด ผ้าหางกระรอกเรียก ผ้าควบ ผ้ากะเตี่ยว ก็ว่า ผ้าที่ทอดหรือนำไปวางไว้ในป่าเรียก ผ้าป่า ผ้าเช็ดหน้า เรียก ผ้าแพรมน ผ้าแพรแจ ผ้าขี้ริ้วเรียก ผ้าฮ้าย.
  • ผาก
    แปลว่า : กาฝาก ต้นไม้เล็กที่เกิดเกาะอยู่กับต้นไม้ใหญ่เรียก ผาก เช่น ผากมี้ ผากม่วง ผากจิก ผากฮัง ผากตังบี้.
  • ผาก
    แปลว่า : ชื่อนกตัวเล็กๆ ชนิดหนึ่ง เรียก นกผาก นกจิบผาก ก็ว่า.