ภาษาอีสานหมวด "ร" 31 - 40 จาก 145
-
ราเชนทร์
แปลว่า : พระราชาผู้ใหญ่ เรียก ราเชนทร์ อย่างว่า เมื่อนั้นอามาตย์พร้อมทุกส่ำเสนา เอากันทูลเทโวชอบลางลือไว้ เยียวจักอนธการกลั้วราเชนทร์ชนราช ผิดประหลาดล้ำลอนเลี้ยงบ่ควร พระเอย (สังข์). -
ราเซ็ง
แปลว่า : พระราชาเรียก ราเซ็ง เพี้ยนมาจากคำว่า ราชา อย่างว่า เมื่อนั้นนาคหนุ่มท้าวธรงเพศจารจา เฮานี้ตางบาศรีหน่ออินทร์องค์ล้ำ ดูดั่งปราเกียรณ์ก้องราเซ็งใช้ผ่อ รือว่าปิตุเรศเจ้ามาพร้อมพร่ำพล แท้รือ (สังข์). -
ราเซ็งน้อย
แปลว่า : พระราชาผู้น้อย เรียก ราเซ็งน้อย อย่างว่า พระบาทท้าวจัดฮีบเฮวแฮง ผ่อเห็นสุริโยแยงอว่ายแลงลงไม้ ราเซ็งน้อยคนิงองค์อินทิราช เทื่อนี้เศิกใหญ่แท้เถิงข้าขอบคุณ แท้แล้ว (สังข์) พระราชกุมาร เรียก กุมราชราเซ็ง พระยานาค เรียก นาคราชราเซ็ง. -
ราธนา
แปลว่า : เชิญ เชื้อเชิญ อย่างว่า ฝูงแม่เลี้ยงระวังฮีบเฮวปุน ยอพานเลียนราธนาเชิญส้อง พ่องก็เอาองค์ตั้งเหนือเพลาโลมลูบ เสียงเสบชั้นเชิญเจ้าออกมา (สังข์). -
รามสูร
แปลว่า : ชื่อยักษ์ตนหนึ่ง ถือขวาน เมื่อขว้างขวานไปจะเกิดเสียงฟ้าร้อง เรียก รามสูร อย่างว่า รามสูรแกว่งแก้วฝนเท้งหลั่งลง (กลอน). -
ราษฎร
แปลว่า : พลเมืองของประเทศ อย่างว่า อันหนึ่งยาโอดอ้างเต็งราษฎร์ลวงขุน แฮงชมชิงลูกเมียมีเจ้า (สังข์). -
ราหู
แปลว่า : ชื่ออสูรตนหนึ่งมีตัวขาดครึ่งท่อน เชื่อกันว่าเมื่อเวลากบกินตะวันหรือกบกินเดือนราหูจะอมตะวันหรือเดือนไว้ อย่างว่า ฝันว่าราหูสร้างขัวคำเทียวท่อง แต่ขอบฟ้าเถิงเท้าฮอดเมือง ฝันว่ามรกดแก้วมุงคุลแตกถ่อง เสด็จสู่ฟ้าสวรรค์พุ้นที่สูง (สังข์). -
ริดสะดวง
แปลว่า : ชื่อโรคจำพวกหนึ่ง เรียก ริดสีดวง ริดสะดวง ก็ว่า เกิดที่ตาเรียก สะดวงตา เกิดที่ก้นเรียก สะดวงดาก เกิดที่จมูกเรียก สะดวงดัง. -
ริน
แปลว่า : เทให้ออกเรื่อยๆ ทีละน้อยๆ เรียก ริน น้ำตาไหลเรียก น้ำตาริน อย่างว่า น้ำพระเนตรล้นรินอาบเต็มปราง สะแบงใจเจ็บขาดขีนขมองไหม้ ลอนท่อโทมะนังกลั้นมโนนูมทอดท่าว เชิญส่ำเหง้าไถนต้องตุ่มตาย (สังข์). -
รือ
แปลว่า : เป็นคำประกอบกับประโยคคำถามว่า รือ หรือ ก็ว่า อย่างว่า ตามช่างไว้มันปลูกเป็นหลัก ว่าจักขืนคำรือห่อนเป็นปางนี้ เมื่อนั้นกุมภัณฑ์น้าวถนอมนางในอาสน์ คือคู่ไฟพ่างเผิ้งผายใกล้ล่ามไหลแท้แล้ว (สังข์).