ภาษาอีสานหมวด "ล" 31 - 40 จาก 601
-
ลงทึน
แปลว่า : สิ่งที่ลงไปทีแรกเรียกทึน ผลที่ได้มาเกินทึนเรียกกำไร การทำอะไรจะต้องลงทุนก่อน การลงทุนเรียก ลงทึน. -
ลงไท้
แปลว่า : เข้าทรงเรียก ลงไท้ คนโบราณอีสานเมื่อเจ็บไข้ได้ป่วย รักษาด้วยหยูกยาไม่หาย ก็เชิญหมอเทวดามารักษา หมอเทวดานั้นก็จะเชิญผีฟ้าผีแถนมาเข้าทรง แล้วฟ้อนรำ เพือสอบถามว่าคนป่วยทำผิดต่ออะไร จะได้แก้ไข. -
ลงธรรม
แปลว่า : ธรรมคือมนต์ประเภทหนึ่ง ใช้สำหรับป้องกันและขับไล่ภูตผีปีศาจ คนโบราณชอบเรียนธรรม เพื่อใช้ขับไล่ผียามเจ็บไข้ได้ป่วย การลงธรรม ก็คือการใช้มนต์ป้องกันและขับไล่ภูตผีปีศาจ. -
ลงนา
แปลว่า : เริ่มทำนา นาของคนโบราณอีสานอยู่ห่างไกลจากบ้าน ต้องปลูกเรือนที่พักไว้ที่หัวนาเรียก เถียงนา นาโบราณมักจะมีผีเฝ้า จึงต้องทำการเตรียมข้าวปลาอาหาร ไปเลี้ยงผีเพื่อให้ปกปักรักษา ทั้งคนและสัตว์ให้อยู่ดีมีสุข. -
ลงผี
แปลว่า : เชิญผีให้มาสิงอยู่ในคน เรียก ลงผี ในสมัยโบราณยามเจ็บป่วย รักษาด้วยหยุกยาไม่หาย ก้เชิญผีให้มาช่วยรักษา ป่าดงพงไพรมีต้นไม้ใหญ่ๆ มีสรรพสัตว์อุดมสมบูรณ์ก็เพราะเชิญผีมาเฝ้าดูแลรักษา เช่น ผีปู่ตา" -
ลงล่าง
แปลว่า : ใต้ถุนเรียก ล่าง ใต้ล่าง ใต้ถุน ก็ว่า ลงใต้ถุนเรียก ลงล่าง อย่างว่า ชะพาบพร้อมนบนาถชุลีกร เฮาจักคลาเชียงทองสั่งสูวันนี้ บุญมีขึ้นแท่นเมืองท้าวกว่าบ่ฮู้กี่ส่ำช้างงาค้อมอยู่ถุน (ฮุ่ง). -
ลงเลข
แปลว่า : การดูหมอเรียก ลงเลข เลขที่คนโบราณใช้ดูเรียก เลขหางหมา การดูหมอเป็นประเพณีที่นิยมกันมาตั้งแต่ดึกดำบรรพ์ พระเจ้ากุศราชเจ้าเมืองนครเป็งจาลก็เคยใช้ดูชะตาของมเหสี. -
ลงโฮง
แปลว่า : สถานที่ทำงานของเจ้าเมือง เรียก โฮง เจ้าเมืองลงทำงานเกี่ยวกับเมือง เรียก ลงโฮง. -
ลด
แปลว่า : ปลง วาง ปลงเครื่องเรียก ลดเครื่อง อย่างว่า ลดเครื่องช้างลงล้างท่าเพียง (กาไก). -
ลดคาบ
แปลว่า : คาบคือ ร่างกาย ลดคาบคือ ตาย อย่างว่า เป้นเพื่อสมภารเจ้าผาแดงลดคาบ (ผาแดง).