ภาษาอีสานหมวด "ล" 41 - 50 จาก 601
-
ลดชั่ว
แปลว่า : สิ้นลมหายใจ เรียก ลดชั่ว คือตาย อย่างว่า ลดชั่วเมี้ยนเมือสู่นะฮกเพราะเขาทำปาปังบาปเวรนำเกี้ยว (กาไก). -
ลน
แปลว่า : ทำให้อ่อนด้วยไฟ เรียก ลน ลนลวบ ลวบลน ก็ว่า อย่างว่า เลือดพุ่งพ้นไฟล้านลวบลน (กา). -
ล้น
แปลว่า : ท่วม เต็ม มาก อย่างว่า พอเมื่อวันเวียนค้ายคลาสีแสงต่ำ เหมือยเร่งล้นพรมพั้วกาบกระจวน (กาไก) ฟันกายข้างแขนขวาเขินขาด เลือดหลั่งล้นลงเท้าทั่วธะรา (สังข์) น้ำล้นลี่ไหลไวไว น้ำล้นไซไหลจ้นจ้น น้ำล้นก้นผู้สาวส่ำน้อยเป็นบ้าป่วงบ่เซา (กลอน). -
ลนลน
แปลว่า : พูดพล่าม เรียก เว้าลนลน ลกลน ก็ว่า อย่างว่า สิบนักปราชญ์บ่ท่อลกลน สิบลกลนบ่ท่อปุถุชนผู้หนึ่ง (ภาษิต) พิเศษเจ้าพิษเศลษม์ถือทวง ลนลนจาด่วนเถิงถามชั้น เขาขานถ้อยหลานนางนำฮอดน้องท่านเมี้ยนมาฆ่าตุ่มตาย แล้วแด (สังข์). -
ล้ม
แปลว่า : ตั้งอยู่ไม่ได้ เช่น คนล้ม ต้นไม้ล้ม ช้างม้าวัวควายล้ม อย่างว่า แสงแผดเพี้ยงฟ้าลั่นจักรวาล พลายหลวงหลบตื่นชวนเชล้ม บริวารล้มเนืองนองในป่า สารใหญ่น้อยโยมเจ้าหล่าหลง (สังข์). -
ลมขึ้น
แปลว่า : อาการวิงเวียนหน้ามืดและอาเจียน เรียก ลมขึ้นเบื้องบน อนึ่งลมที่พัดจากทิศใต้ไปทิศเหนือ เรียก ลมขึ้น. -
ล้มไขว่ขีน
แปลว่า : ล้มทับกัน อย่างว่า เมื่อนั้นออระไหม่หน้าน้อยนาถนงไว ลีลาเสด็จด่วนตามตนน้อง ทวนทางเท้าสังข์ทองเทียวไต่ มีหมู่ไม้เลียนล้มไขว่ขีน (สังข์). -
ลมแดง
แปลว่า : ลมพายุที่พัดแรงจัด เรียก ลมแดง. -
ล้มท่าว
แปลว่า : สลบล้ม อย่างว่า พ่อก็ฟังพากย์ถ้อยคำโศกถือทวง อาวรณ์ฮักฮ่ำแหนงเหมือนไหม้ คำกระสันฮ้อนลมลามล้มท่าว มโนนาถแห้งหิวม้อยมอดตาย (สังข์). -
ลมลง
แปลว่า : ลมที่พัดจากทิศเหนือลงทิศใต้ เรียก ลมลง.