ภาษาอีสานหมวด "ห" 151 - 160 จาก 1363

  • หนักอก
    แปลว่า : วิตกกังวลใจ เรียก หนักอก อย่างว่า จักว่าหนักคู่ล้านล้านเล่ายังเบา (ฮุ่ง).
  • หนัง
    แปลว่า : ขนุน ขนุนเป็นชื่อหมากมี้ มี ๒ ชนิดคือหมากมี้ฝ้ายและหมากมี้หนัง หมากมี้หนังมีสีเหลืองจัด มีรสอร่อย ขนุนหนัง ก็ว่า อย่างว่า เมื่อนั้นสองพร่ำพร้อมพาลูกเดินดง เล็มขนุนหนังเครื่องไพรเพียรป้อน ลำลำแล้วสองศรีเสด็จด่วน นับแต่เดินด่านด้าวระดูเข้าขวบเดือน นี้แล้ว (สังข์).
  • หนังต่องแอก
    แปลว่า : หนังลิวที่มัดแอกกับไถเข้าด้วยกัน เรียก หนังต่องแอก.
  • หนังปะกำ
    แปลว่า : เชือกหนังที่ใช้สำหรับคล้องช้าง เรียก หนังปะกำ.
  • หนังลิว
    แปลว่า : หนังที่ทำเป็นริ้วแล้วตากแดดให้แห้ง ใช้สำหรับมัดหรือผูก เรียก หนังลิว.
  • หนังสือขอม
    แปลว่า : หนังสือขอมเป็นหนังสือของเขมรหริอขอม มี ๒ ชนิด คือ หนังสือขอมบรรจง และหนังสือขอมหวัด ตัวหนังสือมีรูปกลมๆ ใช้เขียนด้วยใบลาน ใช้จารึกพระไตรปิฎกศีลธรรมและความรู้ทั่วไป.
  • หนังสือไทย
    แปลว่า : หนังสือไทยหมายถึงหนังสือไทยกลาง ซึ่งใช้อยู่ทั่วไปในปัจจุบันนี้ ศาสตราจารย์ ยอร์ชเซเดส์ กล่าวว่า พ่อขุนรามคำแหง ประดิษฐ์ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๑๘๒๖ ณ กรุงสุโขทัย เมื่อดูรูปร่างของอักษรแล้ว คล้ายตัวอักษรไทยน้อย ซึ่งเป็นหนังสือของประเทศลาว.
  • หนังสือน้อย
    แปลว่า : การเรียนหนังสือลาวและหนังสือตัวไทยน้อย เพื่อให้อ่านออกเขียนได้ เรียก เรียนหนังสือน้อย คนอีสานสมัยโบราณเมื่อบวชเป็นพระหรือเณรจะต้องเรียนหนังสือน้อย เป็นหนังสือใบลาน ส่วนตัวไทยน้อยเป็นหนังสือของคฤหัสถ์.
  • หนังสือพม่า
    แปลว่า : หนังสือพม่าเป็นหนังสือรูปกลมๆ คล้ายหนังสือลาว หนังสือพม่าและหนังสือลาวมีตัวที่เหมือนกันที่สุด คือตัว ค และตัว ย.
  • หนังสือรามัญ
    แปลว่า : หนังสือรามัญคือหนังสือมอญ หนังสือมอญรูปกลมๆ คล้ายตัวพม่าและตัวลาว หนังสือมอญที่มีรูปคล้ายตัวอักษรพม่าและอักษรลาวมีตัว ค และ ฆ.